Şablon:Kaynaksız
Türkçe ve Moğolca Altay dil ailesine ait olup birbirlerine çok yakındırlar. Bu iki dilin birkaç bin yıl önce birbirinden kopmuş ve ayrı bir gelişim yaşamış oldukları düşünülmektedir. Dilbilimciler, iki dil arasında somut bir yakınlık saptamak için çeşitli yöntemler kullanmaktadırlar. Bir dilin varsıllığı, o dilin temel sözcükleri yanında dilbilgisi ve sesbilim yapısına da bağlıdır. Bu olgu, aynı kökenden gelen dillerin bulgulanmasında da yardımcı olmaktadır. Aşağıda sıralanan sözcükler, Türkçe ve Moğolcada ortak olarak yer almakta ve bu iki dilin ne denli benzeştiğini göstermektedir. Moğolcanın Türkçeye bu derece yakın oluşu bazı Türkologların Moğolları da Türk olarak sınıflandırmalarına yol açmıştır.Şablon:Fact Daha doğrusu, Moğolların ve Türklerin büyük olasılıkla aynı kökeni paylaştıklarıdır. Moğol dili ile Türkçe arasındaki benzerlik etkileşimle açıklanamayacak kadar yakındır bu da Moğollar ile Türklerin aynı kökten olduğu tezini güçlendirmiştir.
Beden
Moğolca |
Türk dilleri
|
Türkiye Türkçesi |
Azerice |
Başkurtça |
Kazakça |
Kırgızca |
Özbekçe |
Tatarca |
Türkmence |
Uygurca |
Tıvaca
|
kökün |
göğüs |
köks |
kükräk |
kökirek |
kökürök |
kökräk |
kükräk |
gövüs |
kökse |
hörek
|
tamır |
damar |
damar |
tamır |
tamır |
tamır |
tàmir |
tamır |
damar |
tomur |
damır
|
Doğa
Moğolca |
Türk dilleri
|
Türkiye Türkçesi |
Azerice |
Başkurtça |
Kazakça |
Kırgızca |
Özbekçe |
Tatarca |
Türkmence |
Uygurca |
Tıvaca
|
kada |
kaya |
gaya |
kaya |
kuz(Kya) |
aska |
kàyä |
kaya |
gaya |
kiya |
haya
|
qumaq |
kum |
gum |
kom |
kum |
kum |
kum |
kom |
çäğe |
kum |
kum
|
tağ |
dağ |
dağ |
tav |
tav |
tō |
tàğ |
tav |
dāğ |
tağ |
dag
|
temür |
demir |
dämir |
timir |
temir |
temir |
temir |
timir |
demir |
tömür |
demir
|
teŋis |
deniz |
däniz |
diŋgiz |
teŋiz |
deŋiz |
dengiz |
diŋgiz |
deŋiz |
deŋiz |
dalay
|
toğusun |
toz |
toz |
tuzan |
toz |
toz |
tozàn |
tuzan |
tozan |
toz |
doozun
|
Eylemler
Moğolca |
Türk dilleri
|
Türkiye Türkçesi |
Azerice |
Başkurtça |
Kazakça |
Kırgızca |
Özbekçe |
Tatarca |
Türkmence |
Uygurca |
Tuva Türkçesi
|
barı- |
varmak |
varmag |
ölgäşiv |
jetüv |
cetü |
yetmàk |
ölgäşü |
barmak |
barmak |
baar
|
sağa- |
sağmak |
sağmag |
havıv |
savuv |
sā |
sàğmàk |
savıv |
sağmak |
sağmak |
saar
|
sana- |
sanmak |
sanmag |
hanav |
sanav |
eseptō |
sänämàk |
sanav |
sānmak |
sanimak |
sanaar
|
sekü- |
sökmek |
sökmäk |
hütiv |
sögüv |
sūrū |
sökmàk |
sütü |
sökmek |
sökmäk |
söger
|
sorı- |
sormak |
soruşmag |
horav |
surav |
surō |
sorämàk |
sorau |
sōramak |
sorumak |
suraar
|
qanu- |
kanmak |
aldanmag |
aldanıv |
aldanuv |
aldanū |
äldänmàk |
aldanu |
āldanmak |
aldanmak
|
hanar
|
qorı- |
korumak |
gorumag |
asrav |
korğav |
korğō |
korimàk |
asrav |
gōramak |
koğdimak |
kamgalaar
|
Hayvan
Moğolca |
Türk dilleri
|
Türkiye Türkçesi |
Azerice |
Başkurtça |
Kazakça |
Kırgızca |
Özbekçe |
Tatarca |
Türkmence |
Uygurca
|
cegeren |
ceylan |
ceyran |
gäzil |
böken |
ceyren |
cäyràn |
cäyran |
ceren |
cäyran
|
taqıya |
tavuk |
toyug |
tavık |
tavık |
tōk |
tàvuk |
tavık |
tovuk |
toxu
|
İnanç ve kültür
Moğolca |
Türk dilleri
|
Türkiye Türkçesi |
Azerice |
Başkurtça |
Kazakça |
Kırgızca |
Özbekçe |
Tatarca |
Türkmence |
Uygurca
|
ünen |
inanç |
inanc |
işanıs |
nanim |
ınanū |
işànç |
ışanıç |
ınanç |
işänç
|
teŋgri |
tanrı |
tanrı |
täŋri |
täŋri |
teŋir |
tängri |
tänri |
taŋrı |
täŋri
|
İnsan ve akrabalık
Moğolca |
Türk dilleri
|
Türkiye Türkçesi |
Azerice |
Başkurtça |
Kazakça |
Kırgızca |
Özbekçe |
Tatarca |
Türkmence |
Uygurca
|
aqa |
ağabey |
böyük gardaş |
ağay |
ağa |
ağa |
äkä |
abıy |
äğa |
aka
|
Malzeme
Moğolca |
Türk dilleri
|
Türkiye Türkçesi |
Azerice |
Başkurtça |
Kazakça |
Kırgızca |
Özbekçe |
Tatarca |
Türkmence |
Uygurca
|
sabağa |
sopa |
zopa |
tayak |
çıbık |
soyil |
tayak |
tayak |
tayak |
tayak
|
Ön adlar
Moğolca |
Türk dilleri
|
Türkiye Türkçesi |
Azerice |
Başkurtça |
Kazakça |
Kırgızca |
Özbekçe |
Tatarca |
Türkmence |
Uygurca
|
kağuray |
kuru |
guru |
koro |
kurğak |
kuru |
kuruk |
korı |
gūrı |
kuruk
|
seriğün |
serin |
särin |
halkınsa |
salkın |
serün |
sälkın |
salkınça |
salkın |
salkın
|
ügsügüü |
yüksek |
yüksäk |
yuğarı |
joğarı |
biyik |
yüksäk |
yuğarı |
beyik |
yüksäk
|
Renkler
Moğolca |
Türk dilleri
|
Türkiye Türkçesi |
Azerice |
Başkurtça |
Kazakça |
Kırgızca |
Özbekçe |
Tatarca |
Türkmence |
Uygurca
|
altan |
altın |
altun |
altın |
altın |
altın |
àltin |
altın |
altın |
altun
|
ulaan |
al |
al |
al |
al |
kızıl |
kızil |
al |
āi |
hal
|
xar |
kara |
gara |
kara |
kara |
kara |
kàrä |
kara |
gara |
kara
|
Siyaset ve savaş
Moğolca |
Türk dilleri
|
Türkiye Türkçesi |
Azerice |
Başkurtça |
Kazakça |
Kırgızca |
Özbekçe |
Tatarca |
Türkmence |
Uygurca
|
ordu |
ordu |
ordu |
urda |
Orda |
asker |
ordu |
urda |
goşun |
äskär
|
qorğuljın |
kurşun |
gurğuşun |
kurğaş |
korğasın |
korğoşun |
korğàşin |
kurğaş |
gurşun |
koğuşun
|
quralta |
kurultay |
gurultay |
koroltay |
kurıltay |
kurultay |
kurultày |
korıltay |
gurultay |
korultay
|
ulus |
ulus |
millät |
millät |
ult(ulis) |
ulut |
millät |
millät |
millet |
millät
|
Yiyecek ve içecek
Moğolca |
Türk dilleri
|
Türkiye Türkçesi |
Azerice |
Başkurtça |
Kazakça |
Kırgızca |
Özbekçe |
Tatarca |
Türkmence |
Uygurca
|
alim |
elma (alma) |
alma |
alma |
alma |
alma |
àlmä |
alma |
alma |
alma
|
bal |
bal |
bal |
bal |
bal |
bal |
bal |
bal |
bal |
bal
|
usun |
su |
su |
hıv |
suv |
sū |
suvàk |
su |
suv |
su
|
sün |
süt |
süd |
höt |
süt |
süt |
süt |
söt |
süyt |
süt
|
Zaman
Moğolca |
Türk dilleri
|
Türkiye Türkçesi |
Azerice |
Başkurtça |
Kazakça |
Kırgızca |
Özbekçe |
Tatarca |
Türkmence |
Uygurca
|
çağ |
çağ |
çağ |
sak |
şak |
çak |
çàğ |
çak |
çāğ |
çağ
|
Diğer sözcükler
Moğolca |
Türk dilleri
|
Türkiye Türkçesi |
Azerice |
Başkurtça |
Kazakça |
Kırgızca |
Özbekçe |
Tatarca |
Türkmence |
Uygurca
|
karığu |
karşı |
garşı |
karşı |
karsı |
karşı |
karşı |
karşı |
garşı |
karşi
|
küçün |
güç |
güc |
kıyın |
küş |
küç |
küç |
köç |
güyç |
küç
|
şağı- |
sağanak |
leysan |
şıbakşı |
nöser |
ötkün |
cälä |
köçli yaŋğır |
çabğa |
şakırma
|
Kaynakça