Bulca Han

Şablon:Öksüz Bulca Han, Türk ve Moğol mitolojisine göre Türklerin ve Moğolların ilk ve ortak atası olan kağan. Abulca (Amulca) Han veya Olca Han olarak da bilinir. İslamiyet'in ve Arapçanın da etkisiyle Ebülce Han şeklinde de söylenmiştir.

Mitolojideki Yeri ve Önemi

Tüm Türkler onun soyundan türemiştir. Tüm Türk boyları onun çocuklarının neslinden gelmektedir. Nuh Peygamberin oğlu olarak kabul edilir. Hastalandığında kurt sütü içerek iyileşmiştir. İki oğlu vardır; Mugal Han ve Tatar HanŞablon:Ref. Mugal Han, Moğolların ve Tatar Han ise Türklerin atasıdır. Daha sonra Moğollar sekiz soydan, Türkler ise dokuz soydan çoğalırlar. Moğol’un soyunu Oğuz Han’la sürdürenler varsa da pek mantıklı görünmemektedir. Tatar Han üzerinden soyu şu şekilde sürer (Bulca Han'dan başlayarak):

1. Bulca Han,
2. Tatar Han,
3. Buka Han,
4. Alınca Han,
5. Atlı Han,
6. Atsız Han,
7. Ordu Han,
8. Baydu Han,
9. Sevinç Han.Şablon:Ref

Tatar Han ve Mugal Han

Tatar Han Bulca Han’ın oğludur. Türklerin atasıdır. Sözcük; at sürmek, hızlı gitmek anlamlarını içerisinde barındırır. Tatar sözcüğü aynı zamanda posta sürücüsü demektir.

Mugal Han Bulca Han’ın oğludur. Moğolların atasıdır. Moğol (Mungal, Mongol) Han olarak da bilinr. Oğuz Han’ın amcası ve kaynatası olarak anlatılır. Sıkıntı verici, iç karatıcı bir bölgede yaşadıkları için bu adı aldıkları söylenir. Sözcük; sıkıntı vermek anlamlarını içerir. Moğolca Munu/Mung (Türkçe Bunu/Bung) fiilleri aklını yitirmek manası taşır. Moğolca Munah (Türkçe Bunak) sözcükleri sersemlik belirtir ve yaşlılık nedeniyle aklını yitirmiş olan kişileri ifade eder. Evenk dilinde Mongnon şeklinde aynı anlama gelen bir sözcük vardır.

Buka Han

Türklerin Atası olan Tatar Han’ın oğludur. Sözcük, Buka/Büke/Böke isimleriyle bağlantılıdır. Kahraman demektir. Buga sözcüğü bazı Türk lehçelerinde Boğa, Moğolcada ise Geyik anlamına gelir. Eski Moğolca ve Tunguzca Buk, endişe, kaygı gibi anlamlar taşır. Maçu dilinde boğa manası taşır.

Alınca Han

Türklerin atası olan kağan. Alınaça (Aluncak) Han olarak da bilinir. Bulca Han’ın soyundan gelir. Türk boyları onun çocuklarının soyundan türemiştir. Sözcük; alınan (kendisinden soy alınan) ve ayrıca önyüz, bir şeyin ön tarafı demektir. Moğolcada Elünce sözcüğü Ced (Atalar) demektir.

Etimoloji

• Bulca: (Bul) kökü. Bulan, bulunan, bulucu demektir. Ganimet anlamına da gelir.
• Olca: (Ol) kökü. Olan, varolan demektir. Ganimet anlamına gelir.

Dipnotlar

• Şablon:Not Bahaeddin Ögel, Türk Mitolojisi (Cilt-1, Sayfa 148)
• Şablon:Not Türk Söylence Sözlüğü, Deniz Karakurt, Türkiye, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0)

Dış bağlantılar

• Türk Destanlarında İnanç ve İnanışlar, Serkan Yılbır