Timur İmparatorluğu sayfasının kaynağını görüntüle

{{Eski ülke bilgi kutusu
|kendi_dilindeki_adı       = تيموريان / گوركانى <br/><small>Gurkānī / Tīmūriyān</small>
|tam_adı                   = <small>Timur İmparatorluğu</small>
|yaygın_adı                = 
|statü                     = 
|yönetim_biçimi            = [[Monarşi]]
|kuruluş_yılı              = 1370
|yıkılış_yılı              = 1507
|olay1                     = [[Semerkand]] ve [[Herat]] hükümdarlıkları
|olay_tarihi1              = 1469
|olay2                     = [[Semerkand]] hükümdarlığının yıkılışı
|olay_tarihi2              = 1500
|olay3                     = 
|olay_tarihi3              = 
|olay4                     = 
|olay_tarihi4              = 
|öncel1                    = Çağatay Hanlığı
|bayrak_öncel1             = Flag_of_the_Chagatai_Khanate.svg‎
|resim_öncel1              = 
|öncel2                    = Altın Orda Devleti
|bayrak_öncel2             = 
|öncel3                    = Karakoyunlu Devleti
|bayrak_öncel3             = Flag of Kara Koyunlu dynasty.png
|öncel4                    = Celayiriler
|bayrak_öncel4             = 
|öncel5                    = Muzafferiler
|bayrak_öncel5             = 
|ardıl1                    = Safevi Devleti
|bayrak_ardıl1             = Safavid Flag.svg
|resim_ardıl1              = 
|ardıl2                    = Babür İmparatorluğu
|bayrak_ardıl2             = Flag of the Mughal Empire.svg
|ardıl3                    = Şeybani Hanlığı
|bayrak_ardıl3             = 
|ardıl4                    = 
|bayrak_ardıl4             = 
|ardıl5                    = 
|bayrak_ardıl5             =

|bayrak                    = Timurid.svg
|bayrak_altyazısı          = 
|bayrak_bağlantısı         = 
|bayrak_türü               = Katalan Atlası'na göre bayrağı

|arma                      = 
|arma_altyazısı            = 
|arma_bağlantısı           = 
|sembol_türü               =

|harita                    = Timurid Empire (greatest extent).svg
|harita_altyazısı          =

|başkent                   = [[Semerkand]]<ref>{{web kaynağı|başlık=Ankara'nın Başkent Oluşunun 89. Yılı Kutlu Olsun|url=http://www.ttk.org.tr/index.php?Page=GoruntuSesKaydi&No=19|yayıncı=[[Türk Tarih Kurumu|ttk.org.tr]]|erişimtarihi=16 Ocak 2013|biçim=[[WMV]]|yıl=2012}}</ref>
|sürgündeki_başkent        = 
|latd =  |latm =  |latNS =  |longd =  |longm =  |longEW =

|slogan                    = 
|ulusal_marş               = 
|yaygın_diller             = [[Çağatay Türkçesi]]<ref name="Iranica2">B. Spuler, "Central Asia in the Mongol and Timurid periods", published in [[Encyclopædia Iranica]], Online Edition, 2006/7, ([http://www.iranica.com/newsite/search/searchpdf.isc?ReqStrPDFPath=/home/iranica/public_html/newsite/pdfarticles/v5_articles/central_asia/mongol_and_timurid_periods&OptStrLogFile=/home/iranica/public_html/newsite/logs/pdfdownload.html LINK]): ''"...&nbsp;Like his father, Olōğ Beg was entirely integrated into the Persian Islamic cultural circles, and during his reign Persian predominated as the language of high culture, a status that it retained in the region of Samarqand until the Russian revolution 1917 [...] Ḥoseyn Bāyqarā encouraged the development of Persian literature and literary talent in every way possible ..."''</ref><ref>David J. Roxburgh. The Persian Album, 1400-1600: From Dispersal to Collection. Yale University Press, 2005. pg 130: "Persian literature, especially poetry, occupied a central in the process of assimilation of Timurid elite to the Perso-Islamicate courtly culture, and so it is not surprising to find Baysanghur commissioned a new edition of Firdawsi's Shanama</ref> [[Farsça]](resmi dil)<ref>Mir 'Ali Shir Nawāi (1966). Muhakamat Al-Lughatain (Judgment of Two Languages). Robert Devereux (ed.). Leiden: E.J. Brill.</ref><ref>http://www.iranicaonline.org/articles/central-asia-v</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Timurid_Empire#Language</ref>
|din                       = [[İslam]]<ref>Câmiu Kerâmât-il-Evliyâ; c.1, s.363</ref><ref>Tam İlmihâl Seâdet-i Ebediyye; (49. Baskı) s. 1074</ref><ref>İslâm Âlimleri Ansiklopedisi; c.11, s.20</ref>
|para_birimi               =

|yönetici1                 = [[Timur]]
|yönetici2                 = [[Müzaffer Hüseyin]]
|yönetici3                 = 
|yönetici4                 = 
|yönetici_yılları1         = 1370-1405
|yönetici_yılları2         = 1506-1507
|yönetici_yılları3         = 
|yönetici_yılları4         = 
|yönetici_unvanı           = [[Emir]]
|vekil1                    = 
|vekil2                    = 
|vekil3                    = 
|vekil4                    = 
|vekil_yılları1            = 
|vekil_yılları2            = 
|vekil_yılları3            = 
|vekil_yılları4            = 
|vekil_unvanı              =

|yasama_organı             = 
|meclis1                   = 
|meclis_türü1              = 
|meclis2                   = 
|meclis_türü2              =

|istatistik_yılı1          = 
|yüzölçümü1                = 
|nüfus1                    = 
|istatistik_yılı2          = 
|yüzölçümü2                = 
|nüfus2                    = 
|istatistik_yılı3          = 
|yüzölçümü3                = 
|nüfus3                    = 
|istatistik_yılı4          = 
|yüzölçümü4                = 
|nüfus4                    = 
|istatistik_yılı5          = 
|yüzölçümü5                = 
|nüfus5                    = 
|günümüzdeki_durumu        = 
|dipnotlar                 = 
}}
{{Türk tarihi}}{{İran tarihi}}
'''Timur İmparatorluğu'''<ref>Aka, Timur ve Devleti, TTK Yay.,Ankara 1995</ref>, '''Timurlular Devleti''' veya '''Büyük Timur İmparatorluğu''' ([[Farsça]]: '''گوركانى''' Gurkānī, tarihe geçtiği adı '''تيموريان''' Tīmūriyān), [[Farslar|Fars]] ve [[İslam]] medeniyeti unsurları ile [[Türk halkları|Türk]]-[[Moğollar|Moğol]] [[devlet]] ve [[asker]]i [[teşkilat]] unsurlarını bünyesinde barındıran<ref>Svatopluk Soucek, ''A history of inner Asia'', Cambridge University Press, 2000, ISBN 978-0-521-65704-4. sf. 126.</ref> ve soyu [[Türk halkları|Türk]]-[[Moğollar|Moğol]] boylarından biri olan [[Barlaslar]]'a dayanan [[Çağatay]] [[Emir]]i [[Timur]] tarafından kurulmuş bir [[Türk halkları|Türk]]-[[İslam]]<ref>AKA, İsmail, Timurlular, ''Türkler'', C.8, Ankara 2002 s.517-531</ref><ref>V. Barthold, Orta Asya Türk Tarihi Hakkında Dersler, haz. K. Yaşar Kopraman- İ. Aka, Ankara 1975.</ref><ref>Yazıcı, İlk Türk İslam Devletleri Tarihi, Ankara 2008</ref><ref>Aka, Timur ve Devleti, TTK Yayınları, 2. baskı, Ankara 2000, s. 21.</ref> [[devlet]]i.<ref name="Britannica">[[Encyclopædia Britannica]], "[http://www.britannica.com/eb/article-9072546/Timurid-Dynasty Timurid Dynasty]", Online Academic Edition, 2007. (Quotation:...''Turkic dynasty descended from the conqueror Timur (Tamerlane), renowned for its brilliant revival of artistic and intellectual life in Iran and Central Asia.''...''Trading and artistic communities were brought into the capital city of Herat, where a library was founded, and the capital became the centre of a renewed and artistically brilliant Persian culture.''..)</ref><ref name="EI">B.F. Manz, ''"Tīmūr Lang"'', in [[Encyclopaedia of Islam]], Online Edition, 2006</ref><ref name="Columbia">{{Ansiklopedi kaynağı| encyclopedia = The Columbia Encyclopedia | title = Timurids | url = http://www.bartleby.com/65/ti/Timurids.html | edition = Sixth | publisher = [[Columbia University]] | location = [[New York City]] |accessdate=2006-11-08 }}</ref><ref>[[Encyclopaedia Britannica]] article: [http://www.britannica.com/eb/article-26937/Islamic-world Consolidation & expansion of the Indo-Timurids], Online Edition, 2007.</ref>

Timurlu İmparatorluğu Hunlar, Göktürkler, Uygurlar, Karahanlılar, Gazneliler, Selçuklular ve Harezmşahlar’ın yıkılmasından sonra Türklerin Türkistan’da kurduğu en büyük devlet olmuş ve bu devirde [[Türkistan]] ve [[Büyük Horasan|Horasan]], [[İslam mimarisi]] açısından en parlak dönemini yaşamıştır. [[15. yüzyıl]]ın sonlarından itibaren [[Türkistan]], [[Harezm]], [[Kırım]], [[Kazan, Tataristan|Kazan]] ve [[Azerbaycan]]'da [[Çağatayca|Çağatay Türkçesi]] de yüksek bir kültür dili haline gelmiştir. Dinin, ilim ve sanatın koruyucusu olan Timur; Türkistan’da Türkçenin, Türk sanat ve kültürünün Fars kültürünün baskısı altında yok olup gitmesini önlemiş ve öne geçmesini sağlamış, Türk edebiyatı büyüme ve gelişme göstermiş, sanat, bilim ve edebiyat dünyası Timur Rönesans’ını yaşamıştır .

Timur, [[Semerkant]]’ı imparatorluğunun başkenti yaptıktan sonra, şehri görkemli mimarî yapılarla donattırıp seferlerde ele geçirdiği şehirlerdeki alimleri, bilim adamlarını ve öğretmenleri Semerkant'a getirtmiştir. Timur, Türklerinin göçmen hayatı yaşadığı Mâverâünnehr’i şehirleştirmiş, obaları iskân etmiş, su kanalları inşasıyla milleti tarıma geçirmiş, büyük şehirleri ticâret yollarına bağlamış, pek çok kütüphane ve medrese yaptırmıştır.<ref>
{{Kitap kaynağı| son = Şakirov, Aslan | ilk =  | yıl =  2010 | başlık = Timur’un Günlüğü “Tüzükat-ı Timur” | yayımcı= İnsan Yayınları |alıntı= | id = ISBN 975-506-018-9}}</ref> Bu nedenle, 14. ve 15. yüzyıllar Semerkand’ın altın dönemi olarak tarihe geçmiştir. Timur'dan sonra hükümdar olan oğulları ve torunları da aynı şekilde hareket ettiler. Timur ve halefleri döneminde gelişen sanat ve bilim dünyası nedeniyle bu dönem Timur rönesansı olarak anılmaktadır. Timurluların [[Türkistan]]'a hakimiyeti [[Özbek]], [[Kazak]] ve [[Türkmenler]]in günümüze kadar ulaşacak olan tarihlerinin önemli bir  noktasını teşkil eder. 1507'de Timurlular'ın Türkistan'daki hakimiyetine, Özbekler tarafından son verildi. Bu mücadeleler sırasında hanedandan etkinlik gösteren [[Babür]], bir başarı sağlayamayınca önce [[Afganistan]]’a, sonra da [[Hindistan]]'a çekildi, orada [[Babür İmparatorluğu]]'nu  kurdu. Timur hanedanı, Babür'ün Hindistan'da kurduğu devlet ile varlığını koruyabildi.

== Siyasi tarih ==
[[Timur]], 1370-1405 yılları arasında yaptığı seferlerle, [[Harezm]], [[Doğu Türkistan]], [[İran]], [[Azerbaycan]], Hindistan [[Delhi Sultanlığı]], [[Irak]], [[Suriye]], [[Altın Orda Devleti]] ve [[Osmanlı Devleti]]'nin de içinde bulunduğu topraklara hâkim olmuştur. Onun fetihleri, sonuçları açısından, [[Türk Tarihi]]'ni derinden etkilemiştir. Böylece, 16. yüzyıldan itibaren [[Rusya]]'nın [[Kafkaslar]] ve [[Deşt-i Kıpçak]]'a doğru yayılması söz konusu olacaktır.

Timur, 1401'e kadar yapılan dört seferle [[Irak]] ve [[Güneydoğu Anadolu|Güney Anadolu]], 1398-1399 seferleriyle Hindistan Delhi Sultanlığı'nı, 1401-1402'de [[Suriye]]'yi fethetti. 1402'de yapılan [[Ankara Savaşı]]'nda, Osmanlı Devleti'ni mağlup ederek [[fetret devri]]nin başlamasına neden oldu.

Timur'un [[Türkistan]]'a hâkimiyeti [[Özbek]], [[Kazak]] ve [[Türkmen]]lerin günümüze kadar ulaşacak olan tarihlerinin de nirengi noktasını teşkil eder. [[1398]]-[[1399]]'da [[Delhi Sultanlığı|Hindistan Delhi Sultanlığı]]'na düzenlediği sefer de bölgedeki siyasî ve kültürel yapının değişmesine sebep olmuştur. Ancak Timur'un 1399'da yedi yıl süren Anadolu Seferi'ne çıkıp, 1402 [[Ankara Savaşı]] ile [[I. Bayezid]]'i yenip, Anadolu'yu ele geçirmesi, Osmanlı tarihinde unutulmaz bir yer tutar. [[Anadolu]]'dan sonra [[Çin]] seferine çıkan Timur yolda hastalanarak ölmüştür. (1405)

Timur'un ölümünden hemen sonra devlet oğlu ve torunları arasında paylaşılmıştır. Buna göre; Torunu [[Muhammed]] başkent [[Semerkant]]'ta tahta çıkarken, diğer torunları [[Pir Muhammed]] ile İskender [[İran]]'da, 3. oğlu [[Miranşah]] [[Bağdat]] ve [[Azerbaycan]]'da, en küçük oğlu [[Şahruh]] ise [[Büyük Horasan|Horasan]]'da yerleşmişlerdir.

Şahruh, [[Maveraünnehir]] bölgesini de ele geçirerek, [[Herat]] şehri merkez olmak üzere devletini kurdu. Ardından İran ve Azerbaycan'ı da hâkimiyetine alan Şahruh dönemi (1407-1447), [[Türkistan]]'da parlak bir kültür hayatının başlangıcı olmuştur.

Şahruh merkezini Herat'ta kurduğu zaman 16 yaşında olan oğlu olan sonradan [[Uluğ Bey]] yani "Emir-i Kebir" olarak anılan [[Uluğ Bey|Muhammed Tarık bin Şahruh]]'u 1402'de Timur'un başkenti ve çok önemli bir merkez olan [[Semerkant]]'e vali olarak atamıştı. Muhammed Tarık bu şehirde ve [[Maveraunnehir]] bölgesinde 1411'den itibaren babasına bağlı ama çok bağımsız bir devlet idare etmeye başlamıştı. Bu dönemde Uluğ Bey bilimsel ve özellikle astronomi ve matematik ile ilgili çok önemli çalışmalar yapmış ve büyük bir alım olarak isim yapmıştı. Kurduğu [[Uluğbey Medresesi]] ile buna bağlı 1424-1429'de Semerkant'te kurdurduğu rasathane 1449'da dindar fanatikler tarafından yıkılmadan önce dünyanın en ileri gözlemevi idi. Sahruh'un 1447'de ölümü üzerine, tahta oğlu Muhammed Tarık geçti ve Arapça-Farsça "Emir-i Kebir" veya "Büyük Emir" ünvanının Türkçesi olan [[Uluğ Bey]] olarak tarihlerde anılmaya başladı. [[Uluğ Bey]]'in 1411'den itibaren emirlik mücadeleler içinde geçmiştir. Bir hile ile oğlu Abdüllatif tarafından 1449 yılında öldürülmüştür ve ülke dahilinde büyük karışıklıklar çıkmıştır.

[[Miranşah]]'ın torunu [[Ebu Said]]'in Akkoyunlu [[Uzun Hasan]]'a yenilmesiyle ([[1469]]) Horasan'ın batısında kalan bütün topraklar Akkoyunluların eline geçti.

Timur hanedanından yalnız [[Hüseyin Baykara]] ([[1469]]-[[1506]]) Horasan'da tutunabilmiştir. Başkenti [[Herat]], Orta Asya tarihinde sayılı kültür merkezlerinden biri oldu. Ünlü Türk şair ve ilim adamı [[Ali Şir Nevai]] burada yetişmiştir.

Baykara'nın oğlu [[Mırza]]'nın hükümdarlığı zamanında, Özbek hükümdarı, [[Şeybani Hanlığı|Şeybani]] Muhammed Han'ın başkent Herat'ı ele geçirmesi (1507), Timur hanedanının sonu oldu.

Hanedandan [[Babür]] Türkistan'da başarılı olamayınca, [[Hindistan]]'a giderek 1519'da [[Babür İmparatorluğu]]'nu kurmuştur.

Timur, [[Moğol İmparatorluğu|Cengiz İmparatorluğu]]'nu yeniden kurmak amacıyla faaliyetlere başlamıştı. [[İran]]'ı almış, [[Hindistan]]'a da seferler düzenlemişti. Karakoyunlu emiri Kara Yusuf ve Bağdat Emiri Ahmet Celayir [[I. Bayezid|Yıldırım Bayezid]]'e sığındığı zaman. [[Celayirîler|Celayir]] ve [[Karakoyunlular|Karakoyunlu]] Beyleri Timur hakkında atıp tuttular. Erzincan'dan kaçan Mutahharten ise Timur'u Yıldırım Bayezid'e kışkırtmıştı. Bu yüzden Timur Emirleri geri istediyse de, Yıldırım Bayezid bunu reddetti ve bu olaydan dolayı Timur ile Yıldırım Bayezid'in araları açıldı. Anadolu'ya giren ve Sivas'ı yağmalayan Timur, seçme askerlerden oluşan ordusu ile birlikte Anadolu'da ilerlemeye devam etti. Osmanlı Ordusu da harekete geçti. İki ordu Ankara'da [[Çubuk Ovası]]'nda karşılaştılar.

Yapılan [[Ankara Savaşı]]'nda Yıldırım'ın kuvvetlerinden olan [[Kara Tatarlar]] gibi kuvvetlerin Timur tarafına geçmesi Osmanlı Ordusunun dağılmasına neden oldu. (20 Temmuz 1402){{Kaynak belirt}}

Yıldırım Bayezid, Timur'a esir düştü. Bu savaş [[Osmanlı Devleti]]'nin 11 yıl kadar duraklamasına neden oldu. Anadolu Türk birliği dağıldı ve [[Anadolu Beylikleri|Anadolu'daki beylikler]] tekrar ortaya çıkarak güçlendi. Başsız kalan Osmanlı Devleti'nde karışıklıklar başladı.

Osmanlı Devleti'nin dört ayrı bölgesinde, şehzadeler tarafından dört ayrı devlet ilan edildi. Bursa, İznik ve İzmit, Timur tarafından yağmalanıp yakıldı, İzmir işgal edildi. 1402'den 1413'e kadar sürecek olan bu iktidar boşluğu ve taht mücadeleleri dönemine [[Fetret Devri]] adı verildi.

== Timur Sultanları ==
{| style="width:85%;" class="wikitable"
!  style="background:#f0dc82; width:27%;"| Unvan
!  style="background:#f0dc82; width:25%;"| İsim
!  style="background:#f0dc82; width:25%;"| Hüküm
|-
| style="text-align:center;"| ''Emir'' <br> <small>{{Nastaliq|امیر}} </small> <br> ''Timur Lenk'' <br> <small>{{Nastaliq| تیمور لنگ}} </small>
| style="text-align:center;"| [[Timur|Timur Bey Gurkani]] <br> <small>{{Nastaliq|تیمور بیگ گورکانی}} </small>
| style="text-align:center;"|1370-1405
|-
| style="text-align:center;"|  ''Emir'' <br> <small>{{Nastaliq|امیر}} </small>
| style="text-align:center;"| [[Pir Muhammed bin Cihangir Mirza]]<br> <small>{{Nastaliq|پیر محمد بن جہانگیر میرزا}} </small>
| style="text-align:center;"|1405-1407
|-
| style="text-align:center;"|  ''Emir'' <br> <small>{{Nastaliq|امیر}} </small>
| style="text-align:center;"| [[Halil Sultan|Halil Sultan bin Miranşah]]<br> <small>{{Nastaliq|خلیل سلطان بن میران شاہ}} </small>
| style="text-align:center;"|1405-1409
|-
| style="text-align:center;"|  ''Emir'' <br> <small>{{Nastaliq|امیر}} </small>
| style="text-align:center;"| [[Şahruh|Şahruh Mirza]]<br> <small>{{Nastaliq|شاھرخ میرزا}} </small>
| style="text-align:center;"|1405-1447
|-
| style="text-align:center;"|  ''Emir'' <br> <small>{{Nastaliq|امیر}} </small><br>''Uluğ Beğ'' <br> <small>{{Nastaliq|الغ بیگ}} </small>
| style="text-align:center;"| [[Uluğ Bey|Mirza Muhammed Tarık]]<br> <small>{{Nastaliq| میرزا محمد طارق }} </small>
| style="text-align:center;"|1447-1449
|-
| colspan="3" style="text-align:center;"| Bölünme
|}

{| style="width:85%;" class="wikitable"
!  style="background:#f0dc82; width:25%;"| Maveraünnehir
!  style="background:#f0dc82; width:27%;"| Horasan/Herat/Fars/Irak-ı Acem
|-
| style="text-align:center;"|[[Abdüllatif Mirza]] <br> <small>{{Nastaliq|میرزا  عبداللطیف }} </small><br>''Pederkuş'' <br><small>(Baba Katili)</small> <br>1449-1450
| style="text-align:center;"|
{{Div col}}
*[[Alaüddevle Mirza bin Baysungur]] <br><small>{{Nastaliq|علاء الدولہ میرزا بن بایسنقر}}</small><br><small>?</small>
*[[Mirza Ebu'l-Kasım Babür bin Baysungur]]<br><small>{{Nastaliq| میرزا ابوالقاسم بابر بن بایسنقر}} </small> <br><small>1449-1457 </small>
*[[Sultan Muhammed bin Baysungur]] <br><small>{{Nastaliq|سلطان محمد ابن بایسنقر  }} </small> <br><small>1447-1451</small>
{{colend}}
|-
| style="text-align:center;"|[[Abdullah Mirza]] <br> <small>{{Nastaliq| میرزا عبد اللہ}} </small> <br>1450-1451
| style="text-align:center;"|[[Mirza Ebu'l-Kasım Babür bin Baysungur]]<br><small>{{Nastaliq| میرزا ابوالقاسم بابر بن بایسنقر}} </small> <br>1451–1457
|-
| style="text-align:center;"|
| style="text-align:center;"|[[Mirza Şah Mahmud]]<br> <small>{{Nastaliq| میرزا شاہ محمود}} </small> <br>1457
|-
| style="text-align:center;"|
| style="text-align:center;"| [[İbrahim Mirza bin Alaüddevle]]<br> <small>{{Nastaliq| ابراھیم میرزا}} </small> <br>1457-1459
|- style="background:wheat;"
| colspan="5" style="text-align:center;"|[[Ebu Said Mirza]] <br> <small>{{Nastaliq| ابو سعید میرزا}} </small><br> <small>(Ebu Said Mirza, Özbek [[Ebu'l-Hayr|Ebu'l-Hayr Han]] ([[Muhammed Şeybani|Muhammed Şeybani Han]]'ın dedesi) yardımı ile Orta Asya'da Timur topraklarının birliğini sağlamasına rağmen, [[Cihan Şah]] hakimiyetindeki Karakoyunlu Türkmenleri ile İran'ı bölmek için anlaştıysa da [[Uzun Hasan]] hakimiyetindeki Akkoyunlu Türkmenleri, ikisini de yenerek önce Cihan Şah'ı ve daha sonra da Ebu Said'i öldürdü. Devlet, Ebu Said'in ölümünden sonra yeniden dağılma dönemine girdi.)</small> <br>1451-1469
|-
| style="text-align:center;"| **''Maveraünnehir bölündü''
| style="text-align:center;"|[[Hüseyin Baykara|Sultan Hüseyin Mirza Baykara]]<br> <small>{{Nastaliq| سلطان حسین میرزا بایقرا}}</small><br>1469 ''1. saltanat''
|-
| style="text-align:center;"| 
| style="text-align:center;"|[[Yadigar Muhammed Mirza]]<br> <small>{{Nastaliq| میرزا یادگار محمد}} </small> <br>1470 (6 hafta)
|-
| style="text-align:center;"| 
| style="text-align:center;"| [[Hüseyin Baykara|Sultan Hüseyin Mirza Baykara]]<br> <small>{{Nastaliq| سلطان حسین میرزا بایقرا}}</small><br>1470-1506 ''2. saltanat''
|-
| style="text-align:center;"| 
| style="text-align:center;"| 
{{Div col}}
*[[Bediüzzaman Mirza]]<br> <small>{{Nastaliq| بدیع الزمان میرزا}} </small><br>1506-1507
*[[Muzaffer Hüseyin Mirza]]<br> <small>{{Nastaliq| مظفر حسین میرزا}} </small><br>1506-1507
{{colend}}
|-
| style="text-align:center;"|
| colspan="2" style="text-align:center;"| [[Muhammed Şeybani|Muhammed Şeybani Han]] hakimiyetindeki [[Özbekler]] [[Herat]]'ı fethetti.
|}

*''Ebu Said'in ölümünden sonra oğulları [[Semerkand]], [[Buhara]], [[Hisar]], [[Belh]], [[Kabil]] ve [[Fergana]]'da ayrı ayrı hüküm sürmeye başladı.''

{| style="width:85%;" class="wikitable"
!  style="background:#f0dc82; width:17%;"| Semerkand
!  style="background:#f0dc82; width:17%;"| Buhara
!  style="background:#f0dc82; width:17%;"| Hisar
!  style="background:#f0dc82; width:15%;"| Fergana
!  style="background:#f0dc82; width:15%;"| Belh
!  style="background:#f0dc82; width:17%;"| Kabil
|-
| colspan="3" style="text-align:center;"| [[Sultan Ahmed|Sultan Ahmed Mirza]] <br> <small>{{Nastaliq| سلطان احمد میرزا}}</small><br>1469-1494
| style="text-align:center;"| [[II. Ömer Şah Mirza]] <br> <small>{{Nastaliq| عمر شیخ میرزا ثانی}}</small><br>1469-1492
| style="text-align:center;"| [[Sultan Mahmud Mirza]]<br> <small>{{Nastaliq| سلطان محمود میرزا }}</small><br>1469-1495
| style="text-align:center;"| [[II. Uluğ Beğ Mirza]]<br> <small>{{Nastaliq| میرزا الغ بیگ}}</small><br>1469-1502
|-
| style="text-align:center;"| [[Sultan Baysungur Mirza bin Mahmud Mirza]] <br> <small>{{Nastaliq| بایسنقر میرزا بن محمود میرزا}}</small><br>1495-1497
| style="text-align:center;"| [[Sultan Ali bin Mahmud Mirza]] <br> <small>{{Nastaliq| سلطان علی بن محمود میرزا}}</small><br>1495 – 1500
| style="text-align:center;"| [[Sultan Mesud Mirza bin Mahmud Mirza]]<br> <small>{{Nastaliq| سلطان مسعود بن محمود میرزا}}</small><br>1495-?
| style="text-align:center;"| [[Babür|Zahirüddin Muhammed Babür]]<br> <small>{{Nastaliq| ظہیر الدین محمد بابر}}</small><br>1492-1497
| style="text-align:center;"| [[Hüsrev Şah]]<small>{{Nastaliq| خسرو شاہ}}</small><br><small>(Zorla)</small><br>?-1503
| style="text-align:center;"| [[Mukim Bey Argun]]<small>{{Nastaliq| مقیم ارغون }}</small><br><small>(Zorla)</small><br>?-1504
|-
| colspan="3" style="text-align:center;"| [[Muhammed Şeybani|Muhammed Şeybani Han]] hakimiyetindeki [[Özbekler]]<br> <small>{{Nastaliq| محمد شایبک خان ازبک}}</small><br>1500-01
| style="text-align:center;"| [[II. Cihangir Mirza]]<br> <small>{{Nastaliq| جہانگیر میرزا}}</small><br><small>(Sultan I. Ahmed Tambol'un kuklası)</small><br>1497-?
| colspan="5" style="text-align:center;"|[[Babür|Zahirüddin Muhammed Babür]]<br> <small>{{Nastaliq| ظہیر الدین محمد بابر}}</small><br>1503-1504
|-
| colspan="5" style="text-align:center;"| [[Muhammed Şeybani|Muhammed Şeybani Han]] hakimiyetindeki [[Özbekler]]<br> <small>{{Nastaliq| محمد شایبک خان ازبک}}</small><br>1503-04
| style="text-align:center;"|[[Babür|Zahirüddin Muhammed Babür]]<br> <small>{{Nastaliq| ظہیر الدین محمد بابر}}</small><br>1504-1511
|- style="background:thistle;"
| colspan="6" style="text-align:center;"| [[Babür|Zahirüddin Muhammed Babür]]<br> <small>{{Nastaliq| ظہیر الدین محمد بابر}}</small><br> <small>(Onun döneminde Hindistan'ın sınırları yapılan fetihler ve himaye altına alınan topraklarla en geniş sınırlarına ulaştı. Dedesi Ebu Said Mirza gibi o İran Şahı I. İsmail yardımı ile Orta Asya'da Timur topraklarını yeniden birleştirmeyi başardı. Hakimiyeti altındaki topraklar Gazne'den Hazar Denizi ve Ural Dağları'na kadar uzanmakta olup Kunduz, Hisar, Kabil, Gazne, Semerkand, Buhara, Fergana Vadisi'nden Taşkent ve Seyram'a kadar ulaşıyordu.)</small> <br>1511-1512
|-
| colspan="5" style="text-align:center;"| [[Özbek]] [[Übeydullah Sultan]] <small>{{Nastaliq| عبید اللہ سلطان}}</small> Maveraünnehir ve Belh'i yeniden fethetti. <br> 1512
| style="text-align:center;"|[[Babür|Zahirüddin Muhammed Babür]]<br> <small>{{Nastaliq| ظہیر الدین محمد بابر}}</small><br>1512-1530
|-
| colspan="6" style="text-align:center;"| Orta Asya'da Timur İmparatorluğu Özbek Buhara Hanlığı tarafından ortadan kaldırıldı. Ancak, Timur hanedanı Zahirüddin Muhammed Babür liderliğinde 1526 Hindistan fethetti ve burada devam etti.
|}

=== Irak-ı Acem/Irak-ı Arab/Fars/Azerbaycan & Diğer İran Toprakları Valileri ===
* Kaydu bin Pir Muhammed bin Cihangir H. 808-812
* Ebu Bekir bin [[Miranşah]] 1405-07 (H. 807-09)
* Pir Muhammed bin Ömer Şeyh H. 807-12
* Rüstem H. 812-17
* İskender H. 812-17
* Alaüddevle H. 851
* Ebu Bekir bin Muhammed H. 851
* Sultan Muhammed H. 850-55
* Muhammed bin Hüseyin H. 903-06
* Ebu'l A'la Feridun Hüseyin H. 911-12
* Muhammed Muhsin Han H. 911-12
* Muhammed Zaman Han H. 920-23
* II. Şahruh bin Ebu Said H. 896-97
* II. Uluğ Bey H. 873-907
* Sultan Üveys 1508-22 (H. 913-27)

== Soyağacı ==
{{soyağacı/başla|style=font-size:75%;}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | CGZ | | | | | | |CGZ=<br />-}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | | | | | | | | |,|-|-|-|^|-|-|-|.| | | |}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | | | | | | | | CTY | | | | | | OGD | | |CTY=<br />-|OGD=[[Ögeday]]<br />-}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | | | | | | | | |:| | | | | | | |:| | | |}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | | | | | | | | |:| | | | | | | |:| | | |}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | | | | | | | | |:| | | | | | | |:| | | |}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | | | | | | | | KZN | | | | | | DNS | | |KZN=Kazan Han<br />26.Çağatay Hanı|DNS=Danişmendşah<br />27.Çağatay Hanı}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | | | | | | | | |!| | | | | |F|~|!|~|7| |}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | | | | TMR |~| SMH | | | | |:| SYR |:| |TMR=[[Timur]]<br />1.(1370-1405)|SMH=[[Saray Mülk Hanım|Saray Mülk]]<br />(Bibi Hanım)|SYR=Suurkatmış<br />I.(1330-1388)}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | | | | |!| | | | | | | | | |:| |!| |:| |}}
{{soyağacı| | | |,|-|-|-|v|-|-|-|-|-|+|-|-|-|-|-|-|-|.| |:| SMH |:| |SMH=Sultan Mahmud<br />II.(1388-1403)}}
{{soyağacı| | | CHG | | ÖŞH | | | | MRS | | | | | | ŞHR |L|~|~|~|J| |CHG=Cihangir|ÖŞH=Ömer Şeyh|MRS=[[Miranşah]]|ŞHR=[[Şahruh]]<br />3.(1409-1447)|KKL=Kukla}}
{{soyağacı| | | |!| | | |!| | | | | |)|-|-|-|.| | | |)|-|-|-|.| | | |}}
{{soyağacı| | | MHS | | BKR | | | | HLS | | MHM | | ULG | | IBR | | |MHS=[[Muhammed Sultan]]|BKR=[[Hüseyin Baykara]]|HLS=[[Halil Sultan]]<br />2.(1405-1409)|MHM=Muhammed|ULG=[[Uluğ Bey]]<br />4.(1447-1449)|IBR=İbrahim}}
{{soyağacı| | | |!| | | |!| | | | | | | | | |!| | | |!| | | |!| | | |}}
{{soyağacı| | | MCH | | MSR | | | | | | | | EBS | | ALT | | ALH | | |MCH=[[Muhammed Cihangir]]|MSR=Mansur|EBS=Ebu Said<br />7.(1451-1469)|ALT=[[Abdüllatif Mirza]]<br />5.(1449-1450)|ALH=Abdullah<br />6.(1450-1451)}}
{{soyağacı| | | | | | | |!| | | |F|~|-|~|~|~|!|~|~|~|~|~|7| | | | | |}}
{{soyağacı| |F|~|~|~|~|~|!|~|7| |:| |,|-|-|-|+|-|-|-|.| |:| | | | | |}}
{{soyağacı| |:| | | | | SHS |:| |:| SAH | | SMH | | ÖŞH |:| | | | | |SHS=Sultan Hüseyin<br />I.(1470-1506)|SAH=Sultan Ahmed<br />8.(1469-1494)|SMH=Sultan Mahmud<br />9.(1494-1495)|ÖŞH=Ömer Şeyh}}
{{soyağacı| |:| |,|-|-|-|(| |:| |:| |,|-|-|-|(| | | |!| |:| | | | | |}}
{{soyağacı| |:| BAZ | | MZF |:| |:| SAL | | BSG | | BBR |:| | | | | |BAZ=[[Bediüzzaman Mirza|Bediüzzaman]]<br />II.(1506-1507)|MZF=Muzaffer<br />II.(1506-1507)|SAL=Sultan Ali<br />12.(1498-1500)|BSG=Baysungur<br />10.(1495-1497)|BBR=[[Babür]]<br />11.(1497-1498)}}
{{soyağacı| |:| | | | | | | |:| |:| | | | | | | | | |:| |:| | | | | |}}
{{soyağacı| |L|~|~| HRT |~|~|J| |L|~|~|~|~| SMR |~|~|:|~|J| | | | | |HRT=[[Herat]]|SMR=[[Semerkand]]}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | HMG | | | | | | |HMG=[[Babür İmparatorluğu]]}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | | |}}
{{soyağacı/bitir}}

== Kaynakça ==
{{kaynakça}}

[[Kategori:Timur Devleti| ]]
[[Kategori:VikiProje Tarih kaynak bekleyen maddeler]]