Osman Gazi sayfasının kaynağını görüntüle

{{Kraliyet bilgi kutusu
| isim         = I. Osman<br/>{{small|Osman Gazi}}
| başlık       = [[Gazi]]<br/>[[Bey]]
| resim        = Osman Gazi2.jpg
| resim_boyutu = 
| altyazı      = Gazi Sultan Osman Han
| veraset      = [[Osmanlı padişahları listesi|1. Osmanlı Padişahı]]
| hüküm_süresi = 17 Ocak 1299 – 29 Temmuz 1326
| sonra_gelen  = [[Orhan Gazi]]
| eşi          = [[Malhun Hatun]]
| çocukları    = [[Orhan Gazi|Orhan Bey]] <br/> Pazarlı Bey <br/> Çoban Bey <br/> Hamid Bey <br/> Alaeddin Bey <br/> Melik Bey <br/> Savcı Bey <br/> Fatma Hatun
| tam ismi     =
| hanedan      = [[Osmanlı Hanedanı]]
| babası       = [[Ertuğrul Gazi]]
| annesi       = [[Halime Hatun|Halime ''(Haime)'' Hanım]]<ref>[[Hayme Hatun]], [[Osmanlı Devleti]]'nin kurucusu olan Osman Gazi'nin büyükannesi, [[Ertuğrul Gazi]]'nin ise annesidir.</ref>
| doğum_tarihi = 1258
| doğum_yeri   = [[Söğüt, Bilecik|Söğüt]]
| ölüm_tarihi  = {{Ölüm tarihi|1326|8|1}}
| ölüm_yeri    = [[Bursa]]
| defin_tarihi =[[1326]] 
| defin_yeri   =[[Bursa]] 
| meslek       = 
| imza         = 
| dini         = [[İslam]]
|Öncülük ettiği = <nowiki>[[Osmanlı İmparatorluğunun kuruluşu ve Osmanlı Hanedanının başlangıcı</nowiki>
Anadolu'nun Türkleşmesi
<nowiki>İslam'ın dünya nın birçok yerde benimsenmesi,yayılması]]</nowiki>|genişleme_alanı = [[Batı Anadolu]]}}
[[Dosya:I Osman.jpg|thumb|250px|Osman Gazi'nin [[minyatür]]ü]]
'''Osman Bey''' veya '''Osman Gazi''' ya da '''Osman Han''' ([[Osmanlı Türkçesi]]: '''عثمان باک''', ''Osman Bey'', [[Türkmence]]: '''Osman Gazi''',) mahlasıyla '''Fahrüddin''' veya '''Osmancık''', (1258, [[Söğüt, Bilecik|Söğüt]] – 1 Ağustos 1326, [[Bursa]]) [[Osmanlı Devleti|Osmanlı Beyliği]] ve [[Osmanlı Hanedanı]]'nın kurucusu ve beyliğin ilk [[padişah]]ı olan [[Türk halkları|Türk]] hükümdar. Dedesi [[Süleyman Şah|Süleyman Şah (Bazı kaynaklara göre Gündüz Alp)]], büyükannesi [[Hayme Hatun]] (Süleyman Şah'ın eşi), babası [[Ertuğrul Gazi]] ve annesi [[Halime Hatun|Halime ''(Haime)'' Hanım]]'dır.

== Beyliğinin bağımsızlığını ilanı ==
1299 yılında uç beyi olmaktan çıkıp Söğüt ve Domaniç'te Osmanlı Beyliğini kurmuştur. Sonrasında bağımsızlığını ilan etmiştir. Ünlü Tarihçi Halil İnalcık'a göre Osmanlı Devleti bağımsızlığını 1302'de Koyunhisar Muharebesinden sonra kazanmıştır. [[Moğol istilaları]]ndan kaçan Müslümanların, beyliğine sığınması ile siyasi ve askeri gücü artmıştır. Çöküş döneminde bulunan Doğu Roma İmparatorluğu'ndaki karışıklıkların da etkisiyle kısa sürede Anadolu ve Doğu Roma'nın hakimi durumuna gelmiştir. Vefat ettiği zaman beylik, [[Eskişehir]] ile [[Bursa]] arasındaki topraklarda hüküm sürüyor ve [[Doğu Roma İmparatorluğu]]'na ait [[İznik]] ve Bursa'yı abluka altında tutuyordu.<ref>İnalcık, Halil; sf. 479</ref>

[[Dosya:Sultan Osman.jpg|thumb|250px|[[Akçakoca Bey]]: ilk kumandanlardan<br/>'''Sultan Osman''': [[Osmanlı Devleti]] kurucusu<br/>[[Konur Alp]]: ilk kumandanlardan]]

== İlk yılları ==
Osman Bey (bazı kaynaklara göre Ataman Bey), 1258 yılında [[Söğüt, Bilecik|Söğüt]]'te doğdu.<ref name="yaşamyapıt">Sakaoğlu, Necdet "Osman I", (1999) ''Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi'',  C.2 s.392-395 İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, ISBN 975-08-0073-7.</ref>

Yaşamının erken dönemleri hakkında güvenilir kayıtlar yoktur. Osman Bey'in soyuna ve boyuna ait bilgiler gelenekseldir ve en eskisi ölümünden 100 yıl sonra yazılmıştır. Bu eserler arasında en eskiden başlayarak [[Ahmedî]] (ö. 1414), ''Dâstân ve Tevarih-i Mûlûk-i Âl-i Osman''', [[Şükrullah]] (ö. 1464), ''Behçetu't-Tevarih'' ve [[Âşıkpaşazâde]] (ö. 1481), ''Tevarih-i Âl-i Osman'' adlı eserler isimlendirilebilir. Dönemine ait tüm çağdaş eserler büyük ölçüde 1422 ya da hemen sonrasında tarihlendirilen ve artık mevcut olmayan (ama özgün bir metinden türemiş oldukları iddia edilmektedir.<ref>Elizabeth A.Zachariadou (haz.): ''Osmanlı Beyliği (1300-1389)''. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1997.</ref>. Bazı tarihçilere göre,<ref name="yaşamyapıt"/>
<blockquote>
Osman Gazi'nin yaşam ve savaşları tarihsellikten çok, masalsı destansı bir örtüntü içinde, halk söylentileri, ermişlik öyküleri ve mitolojik lejantlarla renklendirilmiştir. 
</blockquote>
 
Babası [[Ertuğrul Gazi]] (bazı kaynaklara göre Erdoğdu Bey)  Batı Anadolu’da [[Söğüt]] Ovası ile [[Domaniç]] Yaylasında yaşayan Oğuz Türkleri'nin Bozok boyunun Kayı kolundan olan büyük kalabalık bir obaya başkanlık etmekte idi. Osman Gazi onun küçük oğlu idi.  Tarihçi [[İbn-i Kemal]] (ö. 1534) ''Tevarih-i Al-i Osman'' adlı eserinde Ertuğrul Bey'in Anadolu'ya (Rum'a) geldiğinde iki oğlu bulunduğunu, Söğüt'te göçebe yaşamının sürdürürken 1254'de (hicri 652'de) "aslan yapılı ay yüzlü" küçük oğlu Osman'ın doğduğunu bildirir.<ref name="ibnikemal">İbn-i Kemal (Kemalpaşazade) (haz. Şerafettin Turan) (1992) ''Tevarih-i  Al-i Osman I, II ve VII Defterler'', Ankara :Türk Tarih Kurumu</ref> Halk söylentilerine göre  annesi (ya da babaannesi), [[Hayma Ana]]'dır.<ref name="yaşamyapıt2">Onun hakkinda hiçbir belgesel bir bilgi bulunmamakla beraber Domanic halkının Çarşamba köyünde bulunan bir eski türbeyi bu kişiye ait bir ziyaretgah olarak kabul ettikleri bilinmekte idi. [[II. Abdülhamid]] bu eski türbe yerine yeni bir türbe yaptırmıștır.</ref>

Yine tarihçi İbn-i Kemal, Osman'ın gençliğinde "yiğitler arasına girdiğini" ve "vurmada tutmada ve durmada ve oturmada herkesi kendine uydurduğunu" belirtir ve kardeşlerden en küçüğü olmakla beraber "şimşir (kılıç) ve tedbirle cümlesinden evvel olduğunu" bildirir.<ref name="ibnikemal"/> Bu anlatımın Oğuz destanının temalarına benzer şekilde işlenmiş olduğu barizdir.<ref name="yaşamyapıt"/>

1281 yılında 23 yaşında iken Ahi'lerden olan [[Şeyh Edebali]]'nin kızı [[Malhun Hatun]] ile evlendi. Bu evlilikten daha sonra [[Osmanlı Devleti]]'nin başına geçecek olan [[Orhan Gazi]] doğdu.

== Beyliği eline geçirme çabaları ==
1281 yılında babası [[Ertuğrul Gazi|Ertuğrul Bey]] 90 yaşlarında iken vefat etmiştir.

Birçok tarihçinin anlaştığı görüşe göre, [[Kayı boyu|Kayı]] aşireti beyliği için beylik görevi değişmesi barışçıl olmamış ve beylik görevini üzerine alabilmek için Osman Gazi yakınları ile "taht mücadelesi" yapmıştır. Bu mücadelenin kimle yapıldığı ve nasıl geliştiği tartışmalı olup değişik tarihçiler değişik anlatımlarda bulunmaktadırlar.

Bu anlatımlardan çokça sayıda taraflısı olan birisine göre, Osman Gazi amcası Dündar Gazi ile beylik için çatışmaya girişmiştir. Bu anlatıma göre Dündar Bey Kayı boyunun ileri gelen ulusları tarafından tutulmakta ve aşiretin genç yiğitleri ise Osman Bey'i desteklemekteydi. Bu çatışmanın ne kadar sürdüğü ne türlü devam ettiği bilinmemektedir. Fakat çatışma sonunda Osman Bey galip gelmiş ve düşmana karşı yapılan akınlara karşı çıktığı bahanesi verilerek yaşlı Dündar Bey'i bir ok atımı ile öldürmüştür. Bundan sonra Osman Bey Oğuz töresine uygun olarak Kayı Aşiretine baş ve bey olmuştur.<ref name="yaşamyapıt"/>

Alternatif bir anlatım olan [[Hacı Bektaş]]'ın "[[Velâyet-nâme-i Hacı Bektâş-ı Velî|Velâyet-Nâme]]" eserinde ise Osman'ın beyliğe geçme anlatımı değişiktir.<ref name="sakaoğlu">Firdevsi-i Rumi/Uzun Firdevs, ''Vilayetname-i Hazret-i Hünkar Hacı Bektaş-ı Veli'', yazma eser. Kaynak: Sakaoğlu, Necdet (1999), ''Bu Mülkün Sultanları'', İstanbul: Oğlak Yayınları ISBN 975-329-299-6 s. 26, 517</ref> Kayı boyu aşireti [[Sultanönü]] ve civarına yerleştikten sonra önce amcası Aydoğmuş ve sonra babası Erdoğdu (Ertuğrul) Bey beyliklerinden daha sonra da küçük amcası Gündüz Alp Kayı beyi olmuştur. Osman Gazi bu sırada çevresindeki aşiret yiğitleri ile yerel Bizanslı Yarhisar, Bilecik, İnegöl, İznik yörelerine akınlar düzenlemeye başlamıştır. Bizanslı Bursa Tekfuru Konya'da bulunan Selçuklu sultanı [[III. Alaeddin Keykubad]]'a  elçiler gönderip bu akınlardan şikayet etmiştir. Selçuklu Sultanı ise Gündüz Alp'a haber göndererek akınları düzenleyen yeğeni Osman Bey'i yola getirmesini istemiştir. Gündüz Alp Osman Beyi yakalayarak yiğitleri ile birlikte Konya'ya III. Alaeddin Keykubad'a göndermiştir.

Ancak Selçuklu Sultanı Osman Gazi'yi beğenip el ve onay alması için onu Sultan Karahöyük'te bulunan Hacı Bektaş Veli'ye yollamıştır. Hacı Bektaş, Osman'ı büyük bir misafirperverlikle karşılaşmış, ve tekbirle kendi tülbentini onun başına dolayıp sanki ona taç giydirmiştir. Osman Konya'ya dönerken Hacı Bektaş onunla Sultan'a hitap eden Osman'ı öven bir mektup da göndermiştir. Selçuklu Sultanı bu mektubu okuduktan sonra "buna yüce bir mansıp veresuz" dediği bildirilir. Osman Gazi Sultanönü ucunun merkezi olan Söğüt'e döndükten sonra Selçuklu Sultanı ayrıca "altun başlı sancak" ve "tablhane (mehter)" gönderip onu ödüllendirmiştir. Bu öykü Vilayetname yanında Yazıcizade'nin ''Selçukname'' adlı eserinde de tekrar edilmektedir.<ref name="sakaoğlu1">Yazıcizade, Ali, ''Selçukname", Yazma. Topkapı Sarayı Müzesi Kıt. Revan K. No.1391 Kaynak:Sakaoğlu</ref>  Birçok tarihçi bu ödüllendirmeyi uçbeyliğine istiklâl verilmesi olarak kabul etmektedir.<ref name="yaşamyapıt"/> Hacı Bektaş ''Vilayetname'' eseri Gündüz Alp ile Osman arasındaki ilişkilerin sonradan ne olduğunu kapsamamaktadır. Birkaç tarihçi Osman Bey ile kardeşi Gündüz Alp'ın arasında çatışma olduğu ve bu çatışma sonunda Gündüz Alp'ın öldürülerek Osman Bey'in uçbeyi olduğunu kabul etmektedir. Fakat diğer bazı tarihçiler ise Gündüz Alp'ın bey olmasını ve Osman Bey ile Gündüz Alp mücadelesini tümüyle hiç olmamış gibi bir kenara bırakmaktadırlar. Yine bazı tarihçiler Gündüz Alp'ın "Domaniç Muharebesi"'nde şehit olduğunu bildirirler ki bu en yüksek ihtimaldir.Bu tarih karmaşasında bazı tarihçiler ise Osman Bey ile Dündar Bey'in mücadelesinin olmadığını ve bu mücadele anlatımının  Osman Bey-Gündüz Alp mücadelesine atıf ettiğini kabul ederler.

== Bitinya bölgesinde Bizans yerel güçleri ile mücadele ile genişleme ==
Osman Gazi 1280'lerden 1300'e kadar uzayan yaklaşık 20 yıllık Osmanlı devletinin doğuş süreci evresinde toplumsal düzeni çok karışık [[Bitinya]] bölgesinde (yani günümüzdeki [[Bursa]]-[[Bilecik]]-[[İznik]] yörelerinde) sanını korumak ve ufak uçbeyliğini güçlendirmek için bir dizi yerel çatışmalar yapmıştır. Bu çatışmalarda gaza yoldaşı olan Samsa Çavuş,, Konur Alp, Akçakoca, Aygüt Alp, Gazi Abdurahman gibi diğer "alp" beyler ve bunların idaresindeki akıncı birliklerden destek alıp faydalanmıştır.  Osman Gazi'ye dinsel ve moral desteği ise Ahiler vermiştir. Özellikle Osman Bey'in Bala Hatun adlı kızıyla evlendiği kayınbabası Eskişehir ahılerinin İtburnu şeyhi olan Şeyh Edabalı devamlı danışmanlık ve destek sağlamıştır.<ref name="yaşamyapıt"/>

Osman Gazi ilkin 1283'de [[İnegöl]] tekfuru Nikola ile yaptığı "Ermenibeli Muharebesi"'de yenik düşmüştür. Bu muharebede kardeşi Saruhan'ın oğlu olan yeğeni Bay Hoca şehit olmuştur. 1284'de Osman Bey 300 kişilik bir güçle İnegöl yakınlarındaki Emirdağı eteklerinde bulunan "Kulaca Hisar"'a bir gece baskını düzenlemiş ve bu kaleyi eline geçirmiştir. Bu Osmanlıların ilk kale fethidir.<ref name="yaşamyapıt"/><ref>Bazı tarihçilere göre buranın fethi üzerine çok memnun olan Anadolu Selçuklu Sultanı [[II. Gıyaseddin Mesud]] Osman Gazi'ye '''Bey''' unvanı vermiştir.</ref> 1286'de ise Osman Bey ile Bizanslı İnegöl Tekfuru ile Karacahisar (Malachiya) Tekfuru'nın birleşik yerel kuvvetleri arasında Ekizce mevkiinde "Domaniç Muharebesi" yapılmıştır. Osman Bey bu muharebeyi de kazanmıştır ama kardeşi Saruhan (bazı kaynaklara göre Gündüz Alp) bu muharebede şehit olmuştur. Bu galibiyet sonunda Karacahisar Osman Bey eline geçmiştir. Bundan sonra Osman Gazi, müttefikleri ile birlikte akınlar yapma  stratejisini uygulamaya başlamıştır. [[Mudurnu]] yakınlarında yerleşik Samsa Çavuş ve kardeşi Satılmış ve Harmankaya (Priminos) Tekfuru [[Köse Mihal]] güçleri ile birlikte [[Sakarya Nehri]] vadisinde Sorkun, Taraklı Yenicesi ve [[Göynük, Bolu|Göynük]] taraflarına akınlar yapmışlardır.<ref name="yaşamyapıt"/>

1298-1299 yıllarında Osman Gazi'nin yükselişinden rahatsız olan ve tehlikeyi önceden sezen [[Bilecik]] (Belekona) Tekfuru, [[Yarhisar]] tekfurunun kızı ile evlendireceği oğlunun düğününe Osman Gazi’yi de çağırarak ona pusu kurup öldürmeyi amaçlamıştır. Fakat Osman Gazi’nin dostu olan ve Bilecik Tekfuru ile aralarından düşmanlık bulunan Harmankaya Tekfuru, bu tuzağı Osman Gazi’ye haber vererek onun tuzağa düşmesini engellemiş ve ''oyun içinde oyun'' diye adlandırılan bir taktikle bu kenti almıştır. Bu "oyun içinde oyun" taktiğine göre Osman Gazi kırk yiğidine kadın giysileri giydirerek (tarihçinin anlatımı ile "bir nice gazileri da baş bezleriyle avrat donuna koyup) Bilecik kalesine sokmuş  ve diğer taraftan keçelere bürünerek öküz sürüsü içinde kaleye gelip kapılardan giren yiğitler de bunlara destek sağlayarak Bilecik kalesini eline geçirmiştir. Bu anlatım Osmanlı tarihçilerin Osman Bey dönemi için anlattıkları masalsı mitlerin ilkelerinden olmuştur. Aynı kampanyada Osman Bey Yarhisar'dan çıkan yola çıkan düğün alayı koruyucu güçlerini "Çakır Pınarı" mevkininde alt etmiştir. Bu gelin alayında bulunan  Yarhisar tekfurunun kızı olan Holofira  ([[Nilüfer Hatun]]) adlı gelin ise Türklerin eline geçerek Osman Gazi’nin oğlu [[Orhan Gazi|Orhan]] Bey’le evlenmiştir. Bu çatışmalar sonunda Bilecik tekfuru öldürülmüş; Bilecik ve  Yarhisar kaleleri Osman Bey eline geçmiştir.<ref name="yaşamyapıt"/>

Aynı dönemde (1298-1299 yıllarında) Turgut Alp [[İnegöl]] kalesinin kuşatmış ve bu kalenin de Osmanlı beyliği eline geçmesini sağlamıştır.<ref name="sakaoğlu"/>

== Beyliğin kurulup istiklâlini kazanması ve yerel Bizans güçlerine karşı savaş ve fetihler ==
Osman Gazi'nin hangi tarihte, ileride Osmanlı Devleti olacak uçbeyliğini kurduğu tarihçiler arasında tartışmalıdır. Kulaca Hisar ve Karacahisar kalelerini fetihleri takiben [[1299]] yılında [[İnegöl]]'ü alması [[Osmanlı Devleti]]'nin kuruluşu olarak kabul edilir. Birçok tarihçi 1299 yılında [[Anadolu Selçuklular]] Devleti'nin yıkılışı ile Osman Gazi'nin, Anadolu’nun diğer Türk beylikleri arasında istiklâlini ilan ederek, Osmanlı Devleti’ni kurduğunu kabul ederler. Diğer tarihçiler 1299'da  Anadolu Selçuklu Sultanı [[II. Gıyaseddin Mesud]]'in Osman Gazi'ye tabl ve bayrak göndermiş olduğunu ve bu tabl ve bayrak ödülleri ile üç beyliğine sembolik olarak istiklâl verdiğini iddia ederler.

Bir ipekçilik ve demircilik merkezi olan Bilecik kalesinin eline geçmesi ile Osman Gazi'nin yetmiş yıllık hayatının üçüncü evresine girmiş olduğu tarihçilerce kabul edilir. Bu hayatının bu evresinde de savaşlar önemli roller oynarlar.<ref name="sakaoğlu"/>

Bu evrede ilk başarı [[Köprühisar]]'ın beylik güçleri eline geçirilmesi ile başlamıştır. Bu dönemde hedef önemli bir Bizans şehri olan ve [[Üçüncü Haçlı Seferi]]'nde Latin Haçlıların ele geçirdikleri Konstantinopolis'e karşı Doğu Roma/Bizans İmparatorluğu direniş merkezi olan ve 1261'de tekrar Konstantinopolis'i eline geçirip imparatorluk kuran ve o zamanlar hala imparatorluk tahtında bulunan [[Palaiologos Hanedanı]]'nın merkezi sayılan [[İznik]] idi. [[İznik Gölü]]'nün doğusunda bulunan İznik şehrine karşı olmak üzere golün batı kısmına 1301'de Türkmen nüfuslu [[Yenişehir, Bursa|Yenişehir]] kurulmuştur. Osman Bey Yenişehir'i beylik merkezi yapmıştır.

Tarihçi Mehmet Nesri'nin 1500'lerde kalem aldığı tarihe göre <ref name="nesri">Mehmet Nesri, (haz. Faik Reşit Unat ve Mehmet A.Köymen). (1983) ''Kitab-ı Cihanuma Nesrî Tarihi)'' C.I Ankara:Türk Tarih Kurumu (3.baskı) ISBN 975-16-0722-1  [http://www.gereklitarama.com/nesri-tarihi/ Osmanlıca tıpkı basım]</ref> aynı yıl Osman Bey adına ilk hutbe Şeyh Edebali'nin müritlerinden olan Karamanlı Dursun Fakih tarafından Karacahisar'da bir kiliseden çevrilmiş olan camide verilmiştir.

Osman Bey beyliği arazisini Oğuz töresine uyarak yakın akraba ve silah arkadaşlarına "dirlik" olarak vermiştir. Böylece [[Eskişehir]] kardeşi Gündüz Bey'e, [[Karacahisar]] oğlu Orhan Bey'e, Yarhisar Hasan Alp'e ve [[İnegöl]] Turgut Alp'e verilmiştir.<ref name="yaşamyapıt"/>

== Bizans merkezi güçleri ile de mücadeleler ==
Osman Gazi'nin ve "Alp"'ler komutanlıkları altındaki uçbeylik akıncı orduları 1299'a kadar yerel Bizans silahlı milis güçleri ile çatışmışlardı. Bizans imparatoru [[II. Andronikos Palaiologos]]'un imparatorluk döneminin çok kuşkulu bir  sırasında Türkmen beyliklerinin imparatorluğuna olan tehdidini anlamıştı. O yıl ortak imparator olan [[IX. Mikhail Palaiologos|Mikail]] komutasında bulunan bir merkezi [[Bizans ordusu]] günümüz [[Germencik]] kasabası yakında bulunan "Menderes Magnesia"sı mevkinde bir Türkmen ordusuna yenilip Bizans komutanı esir olmaktan korkup komutasını bırakıp kaçarak zor kurtulmuştur.

Bundan birkaç hafta sonra 17 Temmuz 1302'de Bizans Bursa valisi Orhaneli (Atranos), Kite, Kestel tekfurlarının yerel Bizans kuvvetleri ile Konstantinopolis'den gemilerle gönderilen ve Yalakova'da sahile çıkan çoğu Alan kavminden paralı askerlerinden oluşan bir karışık düzenli merkezi Bizans birliği Osman Bey'in eline geçirdiği İznik şehrini geri almak hedefiyle (günümüzde Yalova yakınlarında bulunan) Yalakova adı verilen düzlükte ilerlemekte idiler. Hedefleri İznik yönünden gelecek Türk tehdidine karşı kıyıya inen Yalakdere vadisinden geçen yolu tıkamak ve sonra bu vadiden ilerleyerek İznik'i geri almaktı. Komutanları  2.000 askerlik merkezi Bizans birliği "Heteriarkos (Muhafız Komutanı) Muzalon" idi.<ref>Bizanslı tarihçi Pachymeres (1835) "De Michaele et Andronico Palaeologis'' (Cilt. II, 4), say. 327dev.</ref> Osman Bey kuvvetleri ise Bizans güçlerinin karaya çıktığı haberini almışlardı ve Bizanslıların Yalakdere'den güneye ilerleyip İznik'e gitmelerini önleyip onları durdurma hedefini seçmişlerdi.  Osman Bey komutasındaki 5000 kişilik karışık Türkmen piyade ve süvari birliği Yalakdere içinden sahile Yalakdova'ya hızla indiler ve saldırıya geçtiler. Bizanslı komutan Muzalon bunu beklemiyordu ve Osman Bey'in birliği ile karşılaşması, onların ani saldırısı bir baskın havası yaratmıştı. İki ordu böylece İzmit Körfezi’nin güney kıyılarındaki kıyı ovasıyla, İznik’ten gelen kara yolunun kıyı ovasıyla birleştiği bir noktada bir muharebeye giriştiler. Bizans paralı askerlerinden olan Alanlar bir karşı saldırı düzenleyip Bizans milis ve merkezi piyade birliklerini geri çekip mümkünse yeniden toplanmalarına fırsat verdiler. Şiddetli bir mücadele olmakla beraber yaya yerel ve merkezi Bizans askerlerinin fazla dayanma güçleri olmadı ve toplanıp karşı saldırıya geçeceklerine paniğe kapılıp düzensiz olarak geri çekilmeye başladılar. Böylece sayıca da üstün olan Osman Bey ordusu bu muharebeyi galip bitirdi. Sonuçta, yerel Bizans orduları panik halinde ama pek fazla zayiat vermeden Bizanslılar elinde bulunan İzmit (Nicomedia) şehrine kaçmayı başardılar. Merkezi Bizans düzenli birlikleri ise paralı askerler olan Alanlar’ın koruması ile halen kıyıda bulunan gemilere binip Konstantinopolis'e kaçtılar.<ref name="norwich">Norwich, John Julius (1991) ''Byzantium: The Decline and Fall'', Londra: Penguin ISBN 0-14-011449-1 s.263</ref><ref>[http://www.ahmetakyol.net/index.php?Itemid=48&id=1836&option=com_content&task=view Ahmet Akyol, (2009) "Bafeus Muharebesi"]</ref>.

Tarihçi [[Halil İnalcık]]  2009'da verdiği bir konuşmada Osmanlı beyliğinin devlet niteliğini 1302 yılında [[Yalova]] yakınlarında merkezi Bizans ordu güçleri ile yapılan [[Bafeus Muharebesi]]'ndeki Osman Bey'in galibiyetinden sonrası kazandığını iddia etmektedir.<ref name="yaşamyapıt"/><ref>[http://www.ntvmsnbc.com/id/24986660/ Haber sitesi "ntvmsnbc"'nin  27 Temmuz 2009 tarihli bülteninde "Prof. İnalcık: Osmanlı 1302'de kuruldu" adlı madde]</ref> .

Bu muharebenin yapıldığı mevkii günümüzdeki Yalova iline bağlı Hersek Köyü topraklarındadır. Bu muharebeye günün Bizanslı tarihçisi olan Yorgi Pachymeres yazdığı kronolojik tarihinde Yalakdere içindeki Bizans karakolu olan Bafeus/Çobankale'ye atıfla "Bafeus Muharebesi" adını vermektedir. Bazı Türkçe tarihçiler de bu muharebeyi Yalakderesi vadisinde bulunan küçük Bizans karakol merkezi olan Bapheus'un Türk ismi olarak "Çobankale Muharebesi" adını verirler. Fakat diğer bazı tarihçiler, özellikle 19. ve 20. yy başlarından  Osmanlı tarihi yazanlar, başta [[Joseph von Hammer-Purgstall]] <ref>Joseph von Hammer-Purgstall, (1827-1835) ''Geschichte des osmanischen Reiches'' [http://books.google.com/books?id=PYxpAAAAMAAJ&q=Hammer+for+his+part+Koyunhisar&dq=Hammer+for+his+part+Koyunhisar&hl=en&ei=npP7TciQM4SYvAOa6NmzAw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CC4Q6AEwAA].</ref> ve [[Ahmet Refik Altınay]]  <ref>Ahmet Refik Altınay,  ''Büyük Tarih-i Umumi''̂, Vol. 4], [Kütüphane-i İslâm ve Askerî [http://books.google.com/books?id=wujfAAAAMAAJ&q=%22%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%88%D9%86+%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%B1%22&dq=%22%D9%82%D9%88%D9%8A%D9%88%D9%86+%D8%AD%D8%B5%D8%A7%D8%B1%22&hl=en&ei=J_H7Tc_6FY26vwOqöemkAw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCkQ6AEwAA ''Büyük Tarih-i Umumi''̂, Vol. 4], [Kütüphane-i İslâm ve Askerî]</ref> olmak üzere  isim karışıklığı içindedirler ve bu muharebeye "Koyunhisar Muharebesi" adını vermektedirler.

Bu muharebede Osmanlı tarafında Osman Bey'in yeğeni olan Aydoğdu'nun şehit olduğu belirtilmektedir.<ref name="yaşamyapıt"/> Bafeus Savaşı, düzenli merkezi Bizanslı ordusu ile Osmanlı uçbeyliği ordusu arasındaki yapılan ilk savaştır.

Bu muharebeden sonra Marmara Denizi'nin güney kıyılarına Osman Bey'in ordularının hücumuna açık kaldı. O yıl Kite Hisarı, Orhaneli (Atranos) ve Ulubat Gölü içinde bulunan Alyos adası Osmanlıların eline geçti. Kite Hisarı'nın Rum komutanı direnişe geçmişti ve kale Osmanlıların eline geçince, Aydoğdu'nun öcünü almak için öldürüldü. Osman Bey'in ordusun Ege Denizi'nden Edremit'e kadar gitme imkanı bulduğunu Bizans İmparatoru da anlamıştı.<ref name="sakaoğlu"/>  Osmanlı güçleri bu bölgede bulunan müstahkem mevkileri almaktan ziyade etrafta bulunan ziraat arazisini işleyen köylere ve köylülere akın yapmayı tercih etmişti. Bu kırsal güney Marmara bölgesinde panik yaratmış ve Rum köylülerinin göçe başlamalarına neden olmuştur. Günün Bizanslı tarihçisi Yorgi Pachymeres Bizans kırsal arazilerinden yaşayan köylülerin başlattıkları büyük göçü ve bu göç hareketinin ortaya çıkardığı zorlukları kitabında anlatmıştır.<ref>A. Failler (ed) ve V.Laurent (Fr. çev.) (1984) ''Georges Pachymeşres: Relations historique'' C. 1, (Grekçe ve Fransızca)</ref>

Bafeus Muhaberesi sonucundan sonra Bizans Imparatoru Osmanlıları ve diğer Türkmen beyliklerini Batı Anadolu'dan atmak hedefiyle çok daha rizikolu politika uygulamaya karar vermiştir. Akdeniz'de çapulcuğu, eşkıyalığı ve korsanlığı ile ün yapmış [[Roger de Flor]]'u ve onun komutası altında bulunan paralı askerler birliği olan [[Katalan Bölüğü]]'nün Sicilya'da kontratı bitince Anadolu'ya gelmek için teklifi kabul etmiş ve onları Konstantinopolis'e davet etmiştir. Çoğu Katalonyalılardan oluştuğu için [[Katalan Bölüğü]] adını alan bir paralı askerler birliğinin askerleri ve yanlarında bulunan aileleri ile 1 Eylül 1302 de 31 [[kadırga]] ve yardımcı yük gemileri ile  Haliç'e gelmiştir. Bu birliğin, yarısı ağır zırhlı süvari olan 2.500 kişilik paralı askerden oluştuğu bildirilmektedir. Bizans İmparatoru [[II. Andronikos Palaiologos]] Katalan Bölüğü'nü  kendine daha bağlamak için kızını birlik komutanı Roger de Flor ile evlendirmiştir.<ref name="norwich"/>

Roger de Flor ve Katalan Bölüğü önce Cenevizlilere karşı Konstantinopolis'te gözdağı vermiş ve  Kapıdağ yarımadasındaki önemli [[Kzykus]] şehrini kuşatmaya almış olan [[Karesi Beyliği]] güçlerine karşı kendi gemileri ile gönderilmiş ve bu Türkmen ordusunu büyük bir yenilgiye uğratmıştır. Bu muharebede Katalan Bölüğü ağır süvari hücumları  ve ok işlemeyen zırhları ile çok ün yapmıştır. Sonra Roger de Flor [[Alaşehir]]'e geçmiş ve kaleyi kuşatmaya alan [[Karamanoğulları Beyliği]] güçlerini büyük bir yenilgiye uğratmıştır. Sonra devamlı ganimet toplayarak Toroslarda [[Gülek Boğazı]]'na kadar ordusu ile yürümüş; oradan geri dönerek Katalan Bölüğü'nün ganimetlerinin toplanıp saklandığı Alaşehir'e gelmiş ve burada iken gemilerle Avrupa'dan yeni asker desteği gelmiştir. Katalan Bölüğü ve Roger de Flor önce karadan Konstantinopolis'e geri gelmiş; [[IX. Mikhail Palaiologos]]'a destek için Edirne'ye gitmiş  ve 1305'de Edirne'de bir komploya kurban giderek öldürülmüştür.<ref name="norwich"/> Katalan Bölüğü ve Roger de Flor Osmanlı güçleri ile doğrudan muharebeye girmemekle beraber, Katalan Bölüğü'nün diğer Anadolu Beylikleri ordularına  karşı 3 değişik büyük muharebede üstün galibiyet kazandığı ve giriştiği çok sayıda küçük çarpışmaları da hiçbir zaman yenilgiye uğramadan galip bitirdiği Bizans tarihçileri tarafından bildirilmektedir. Yine Bizans tarihçilerine göre  Roger de Flor ve Katalonya Bölüğü'nün bu yenilmezlik ünü dolayısı ile  Osmanlı beyliğinin güney Marmara'da fetihlerinin gelişmesi çok yavaşlamıştır.<ref name="norwich"/>

1308'de tekrar başlayan fetih akınlarıyla ilk olarak İznik-İzmit yolu üzerindeki stratejik Karahisar (Trikokıya) ele geçirildi. 1313'de  Osman Bey'e büyük yardımları dokunan Bizans Harmankaya Tekfuru olan Mihail Köşes Müslüman olarak [[Köse Mihal]] adını aldı ve fetih akınlarına katılmaya başladı. 1313-1315 döneminde Sakarya Nehri vadisinde bulunan [[Lefke]], [[Mekece]], [[Akhisar]], [[Geyve]], [[Gölpazarı]] ve [[Leblebici]] kaleleri ele geçirildi.<ref name="yaşamyapıt"/>

Bu fetihlerden Osmanlı beyliğinin daha genişlemesini sağlamak için bu yörede en büyük Bizans şehri olan [[Bursa]]'nın ele geçirilmesi gerekmekteydi. Osman Bey döneminde emrinde bulunan askeri güçler bu şehrin büyük kalesini ele geçirmek yeteneğinde değildiler. Bu nedenle Osman Bey Bursa'yı abluka almayı tercih etti. Zaten Bursa uzaktan üç yanından Osmanlı beylik arazileri ile çevrili hale gelmişti.  Bu şehrin daha yakın ablukaya alınması için iki küçük "havale hisarı" yaptırdı ve bu hisarların komutanlığını Osman Bey yeğeni Aktimur ile kölesi olan Balancık'a verdi.<ref name="yaşamyapıt" />

== Son yılları ve ölümü ==
Osman Gazi son yıllarında yaşının ilerlemesi ve "damla illeti"  yani [[gut hastalığı]] yüzünden tarihçilerin bildirdiklerine  göre, beylik idaresini oğlu olan Orhan Bey'e bırakmıştı. Ancak Osman Bey'in ne zaman ölüp, Orhan Bey'in ne zaman beylik idaresini tümüyle eline aldığı tartışmalıdır. 1320'den sonraki olayların tarihçilerce anlatımlarında Osman Bey'in ismi geçmemektedir. 15. yy Osmanlı tarihçilerinden [[Ruhi Çelebi]] 1481 tarihine kadar getirdiği ''Tevarih-i Âli Osman'' adlı tarih eserinde Osman Bey'in 1320'de öldüğünü bildirmektedir. [[II. Mehmet]] ve [[II. Beyazid]] döneminde yaşayıp 1502'ye kadar olanları inceleyen [[Oruç Bey]]'in "Tevarih-i Âli Osman" adlı tarih eserinde ise Osman Bey'in ölüm tarihi 1327 olarak verilmektedir. Diğer tarihçiler Osman Bey'in ölümünü bu iki üç tarih arasında vermektedirler. Modern tarihçi Necdet Sakaoğlu <ref name="yaşamyapıt"/> 
<blockquote>
"1320'den sonraki olaylarda Osman Bey'in adı geçmezken, oğlu Orhan'ın 1324'de bey olduğunu kanıtlayan belgelerden söz edilir"
</blockquote> 
deyip Osman Bey'in ölümünün 1324'de olduğunu ileri sürmektedir.

Osman Bey'in ölüm yerinin nerede olduğu da tartışmalıdır. Büyük olasılıkla Söğüt'te ölmüştür. Bazı tarihçiler Bursa'nın onun ölümünden önce Osmanlı Devleti eline geçtiğini kabul ederek, Bursa'da öldüğünü iddia ederler. Ancak Bursa'nın Orhan Gazi tarafından kendi beyliği döneminin başında fethedildiği üzerinde Osmanlı tarihçilerinin çoğu hemfikirdirler. Osman Gazi'nin önce Söğüt'te babası Ertuğrul'un türbesine gömüldüğü ve Bursa'nın fethinden sonra buradan alınıp Bursa kalesinde Osmaniye Meydanı'nda bulunan Gümüşlü Kümbet'e (Aya Elia) gömüldüğü kabul edilmektedir.<ref name="yaşamyapıt"/>
 
Osman Gazi, babası [[Ertuğrul Gazi]]'den yaklaşık 4.800&nbsp;km<sup>2</sup> olarak devraldığı Osmanlı toprağını oğlu [[Orhan Gazi]]'ye 16.000&nbsp;km<sup>2</sup> olarak devrettiği hesaplanmıştır.

== Vasiyeti ==
Önce dedi ki: Oğul! Ben öldüğüm vakit beni Bursa'da şu Gümüşlü Kubbe'nin altına koy. Bir kimse sana Allahın buyurmadığı sözü söylese sen onu kabul etme. Eğer bilmezsen Allah ilmini bilene sor. Bir de sana itaat edenleri hoş tut. Bir de nökerlerine daima ihsan et ki senin ihsanın onun halinin tuzağıdır.<ref>Aşıkpaşazade, Aşıkpaşaoğlu Tarihi, S.42, Çeviri: H. Nihal Atsız, Ötüken Yayınları, İstanbul, 2014</ref>

== Ölümünden sonra geride bıraktıkları ==
Nice şehirler fethedip savaşlar kazanan, ganimetler alan Osman Gazi'nin ölümünden sonra ona ait  hiç altını ve akçası bulunmamıştır, sadece bir sırtlak tekelesi (binevi elbise) bir yancığı (atın yanına asılan torba), bir tuzluğu, bir kaşıklığı, bir sokman çizmesi, birkaç atı, birkaç çift öküzü ve birkaç sürü koyunundan başka bir şeyi yoktur.<ref>Aşıkpaşazade, Aşıkpaşaoğlu Tarihi, S.46, Çeviri: H. Nihal Atsız, Ötüken Yayınları, İstanbul, 2014</ref>

== Yenilikler ==
İlk bakır Osmanlı Parası 1324'de Osman Gazi tarafından bastırıldı. Adı [[sikke]] idi.

== Ailesi ==
[[Dosya:Türbe of Osman I, Bursa.jpg|thumb|300px|right|Osman Gazi'nin [[Bursa]]'daki türbesi]]

;Eşleri
# [[Malhun Hatun]] - [[İslam]] [[alim]]i [[Şeyh Edebali]]‘nin kızı, [[Orhan Gazi]]'nin annesi.<ref>İbn-i Kemâl (KemâlPaşazade Ahmed Şemsüddîn), "Tevârîh-i Âl-i 'Osmân", I. Defter, Millet Ktp. Ali Emîrî, Tarih ("Kemalpaşazade Tarihi" şeklinde de anılır))&nbsp;(son).</ref><ref>Âşık Paşa zade (s. 6 uc 3>5) Neşri (s, 82, 83) Malhon Hatun diyorlar. Oruç bey tarihinde (s. 9, 12)
Kâbia Hatun deniliyor. Rüstem Paşa tarihinde bu isim Bâlâ Hatun dîye geçiyor.&nbsp;</ref>

;Erkek çocukları
# [[Orhan Gazi|Orhan Bey]] (1281 - 1362)
# Pazarlı Bey (1285 - 1311)
# Çoban Bey (1283 - 1337)
# Hamid Bey (1288 - 1329)
# Alaeddin Bey (1282 - 1331)
# Melik Bey (1290 - 1366)
# Savcı Bey (1294 - 1325)
# Şehzade Ertuğrul (1300 - ?)

;Kız çocukları
# Fatma Hatun (1284 - 1347)

== Kaynakça ==

{{kaynakça}}

== Ek okumalar ==
* İnalcık, Halil (1973) ''The Ottoman Empire. The Classical Age''. New York: Aristide D.Caratzas 
* {{dergi kaynağı |başlık=Osmanlı Beyliği'nin kurucusu Osman Beg |ilk=Halil |son=İnalcık |yazarlink=Halil İnalcık |dergi=[[Belleten]] |yayımcı= [[Türk Tarih Kurumu]] |sayı=261.|tarih= 2007 Ağustos}}
* Sakaoğlu, Necdet (1999), ''Bu Mülkün Sultanları'', İstanbul: Oğlak Yayınları ISBN 975-329-299-6 s.23-32.
* Sakaoğlu, Necdet "Osman I", (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, C.2 s.392-395 İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, ISBN 975-08-0073-7.
* Köprülü, M. Fuad (1981),  ''Osmanlı İmparatorluğu'nun Kuruluşu''. İstanbul: Ötüken, 1981.
* Özel, Oktay  ve Öz, Mehmet (derl.), (2000) ''Söğüt'ten İstanbul'a. Osmanlı Devleti'nin Kuruluşu Üzerine Tartışmalar''. Ankara: İmge, 2000.
* Zachariadou, Elizabeth A. (haz.) (çev.: G.Ç,Güven, İ.Yergüz, T.Altınova), (1997), ''Osmanlı Beyliği (1300-1389)''. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları, 1997

==Dış bağlantılar==
{{Vikiler|
  commons=Category:Osman I  |
  s=  Osman Gazi|
  q=Osman Gazi  |    
}}
* [http://www.3dpanoramik.com/panoramik/45/bursa_tophane.html Osman Gazi Türbeleri 3D Panoramik Görüntüsü ]

{{s-start}}
{{s-hou|[[Osmanlı Hanedanı]]||1258||1326}}
{{s-reg|}}
{{s-bef|before=[[Ertuğrul Gazi]]}}
{{s-ttl|title=[[Dosya:Kayi.png|65px]] <br /> [[Kayı Boyu|Kayı Türkleri Lideri]]|years=1281-1299}}
{{s-non|reason=Sultan oldu|reason2=[[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı kuruldu]]}}
{{s-new|reason=[[Osmanlı İmparatorluğu|Osmanlı kuruldu]]}}
{{s-ttl|title=[[Dosya:Osmanli-nisani.svg|50px]] <br /> [[Osmanlı padişahları listesi|Osmanlı Sultanı]]|years=1299-1326}}
{{s-aft|after=[[Orhan Bey]]}}
{{end}}

{{Osmanlı padişahları}}
{{Otorite kontrol}}

{{DEFAULTSORT:Osman 01}}
[[Kategori:1258 doğumlular]]
[[Kategori:1326 yılında ölenler]]
[[Kategori:Osman Gazi| ]]
[[Kategori:14. yüzyılda Osmanlı padişahları]]
[[Kategori:Osmanlı İmparatorluğu kuruluş dönemi]]
[[Kategori:Söğüt doğumlular]]
[[Kategori:Bursa'da ölenler]]
[[Kategori:Ölmüş insanlar]]