Börü Tigin sayfasının kaynağını görüntüle

'''Börçigin''' ([[Moğolca]]: Боржигин, ''Borçigin''; {{zh-cp|c=博爾濟吉特|p=Bó'ěrjìjítè}}), [[Cengiz Han]] ve ardıllarının üyesi olduğu boydur. Ayrıca "Altan Urug" ([[Moğolca]]: Алтан ураг), yani "altın soy" ve Munkak olarak da bilinir ,

Esasen [[Bodonçar]]'ın sülalesi için kullanılan Börçigin adı, [[Moğol İmparatorluğu]] kurulduktan sonra Kiyat boyundan sadece [[Gengiz]], [[Cuci Kasar]], [[Kaçiun]] ve [[Temüge Oççigin]] olmak üzere dört kardeşin sülalesinden gelenler ("Altan Uruk") için kullanılmaya başlamıştır.

1271'de Cengiz Han'ın torunu olan [[Kubilay Han]] [[Çin]]'de [[Yüen Hanedanı]]nı kurdu. Börçiginler 14. yüzyılın büyük bölümü boyunca da Moğol İmparatorluğu'nda, Çin'de ve [[Asya]]'nın diğer kısımlarında hüküm sürdüler. 1368'de [[Togan Timur]] yönetimindeyken Börçiginler Çin hakimiyetini kaybettiler ama aile mensupları 17. yüzyıla kadar [[Moğolistan]]'ı yönetmeye devam etmiştirler ve [[Çin]]'in [[Kin Hanedanı]]'ndaki 49 Moğol sancağının en güçlüsüydüler. Börçigin günümüz [[Moğolistan]]'ında yaygın bir [[soyadı]]dır.

dipnot: Börçigin Börü Tigin'den türemiş olup kurt prens anlamına gelir.

== Âl-i Cengiz ==
{{ana|Cengiz Han Soyu}}

[[Cengiz Han Soyu]]'nun izlerini özellikle [[Orta Asya]]'da bulmak mümkündür. Onun dört oğlu ve onun hemen ardından gelen vârisleri adları ve yaptıklarıyla şöhret sahibidirler. Daha sonraki Asyalı hükümdarlar çürük dayanaklarla kendilerini bu soydan gelmiş göstermeye çalışmışlardır. 14. yüzyılda geçerli kaynaklar (ki bunlar büyük oranda [[Reşidüddin]]'e ve diğer Arap tarihçilerine dayanmaktaydı) bu konuda bilgi verememektedir. Genbilimsel DNA testinin yakın zamanda gördüğü revaçla birlikte daha çok insan bu büyük Kağan'ın soyundan geldiğini iddia etmeye başlamıştır.

Cengiz Han soyundan inen Asya hanedanları arasında şunlar vardır: [[Çin]]'de [[Yuan Hanedanı]], [[İran]]'da [[İlhanlılar]], [[Deşt-i Kıpçak]]'ta [[Altın Ordu]] ([[Cuci]] ulusu), [[Kuzey Asya]] ve [[Orta Asya]]'da [[Sibir Hanlığı]], [[Şeybani Hanlığı]] ve [[Astrahan Hanlığı]]. Kural olarak Cengiz soyu Tatar politikalarında çok büyük önem arz ediyordu.

Örneğin [[Mamay Han]] yetkisini kukla hanlar eliyle kullanabiliyor ama kendisi Cengiz soyundan gelmediği için [[Han]] ünvanını kullanamıyordu.

dipnot: Börçigin Börü Tigin'den türemiş olup kurt prens anlamına gelir.

== Güncel ilgisi ==

Boy teşkilatlanmasının 20. yüzyılda uygulanan bir bağı kalmamıştır ama halen pek çok Moğol için bir şeref ve gurur meselesi sayılmaktadır. 1920'lerde komünist rejim boy adlarının kullanılmasını yasaklamıştı. Bu yasak 1997'de yürürlükten kaldırıldığında ailelerin çoğunluğu boy bağları hakkındaki bilgilerini yitirmişlerdi. Bu nedenle de aşırı sayıda aile nüfus kaydını en prestijli boy ismi olan Börçigin mensubu olarak yapmıştır, ki bunların pek çoğunun tarihi bir temeli yoktur.

== Notlar ==
İngilizce Wikipedia'dan tercüme edilmiştir
<references />

== Soy ağacı ==

{{soyağacı/başla}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | | | | | | | | | |}}
{{soyağacı| | |F|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|~|7| |}}
{{soyağacı| | |:| | | | | BTC |V| MRK | | |:| |BTC=[[Börte Çinoa]]<br />(Gri lekeli [[Kurt]])|MRK=Goa Maral<br />(Beyaz [[Geyik]])}}
{{soyağacı| | |:| | | | | | | |!| | | | | |:| |}}
{{soyağacı| | MGT | | | | | | BTC | | | | |:| |MGT=''[[Moğolların Gizli Tarihi]]''''ne göre|BTC=Bataçi Han}}
{{soyağacı| | |:| | | | | | | |!| | | | | |:| |}}
{{soyağacı| | |:| | | | | | | TBC | | | | |:| |TBC=Tamaça}}
{{soyağacı| | |:| | | | | | | |!| | | | | |:| |}}
{{soyağacı| | |:| | | | | | | HRC | | | | |:| |HRC=Horiçar-Mergan}}
{{soyağacı| | |:| | | | | | | |!| | | | | |:| |}}
{{soyağacı| | |:| | | | | | | ACN | | | | |:| |ACN=A'ucan-Boro'ul}}
{{soyağacı| | |:| | | | | | | |!| | | | | |:| |}}
{{soyağacı| | |:| | | | | | | SLH | | | | |:| |SLH=Sali-Haça'u}}
{{soyağacı| | |:| | | | | | | |!| | | | | |:| |}}
{{soyağacı| | |:| | | | | | | YKN | | | | |:| |YKN=Yeke-Nidun}}
{{soyağacı| | |:| | | | | | | |!| | | | | |:| |}}
{{soyağacı| | |:| | | | | | | SMS | | | | |:| |SMS=Semsoçi}}
{{soyağacı| | |:| | | | | | | |!| | | | | |:| |}}
{{soyağacı| | |:| | | | | | | HRC | | | | |:| |HRC=Harçu}}
{{soyağacı| | |:| | | | | | | |!| | | | | |:| |}}
{{soyağacı| | |:| | | | | | | BRC |v| MNG |:| |BRC=Borcigindai-Mergan|MNG=Mangholcin-ho'a}}
{{soyağacı| | |:| | | | | | | | | |!| | | |:| |}}
{{soyağacı| | |:| | | | | BRH |v| TRH | | |:| |BRH=Borohcin-ho'a|TRH=Toroholcin }}
{{soyağacı| | |:| |,|-|-|-|-|-|^|-|.| | | |:| |}}
{{soyağacı| | |:| |!| | | | | | | DVS | | |:| |DVS=Duva-Sohor|}}
{{soyağacı| | |:| |!| | | | | | | | | | | |:| |}}
{{soyağacı| | |:| DBM |~| ALK |v| NUR | | |:|DBM=Dobun Mergen|ALK=Alan Ho'a|NUR="[[Işık|Nur]]"}}
{{soyağacı| | |L|~|~|~|~|~|~|~|!|~|~|~|~|~|J| |}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | BDC | | | | | ||BDC=Bodonçar}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | |!| | | | | | | |}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | KBC | | | | | | |KBC=Kabiçi Ba'atur}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | |!| | | | | | | |}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | MNN | | | | | | |MNN=Menen Tudun}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | |!| | | | | | | |}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | KCK | | | | | | |KCK=Kaçi Külük}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | |!| | | | | | | |}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | KID | | | | | | |KID=Haidu}}
{{soyağacı| | | | | | | | |,|-|^|-|.| | | | | |}}
{{soyağacı| | | | | | | | BSK | | AAA | | | | |BSK=Baişinghor-Dohşin|AAA=}}
{{soyağacı| | | | | | | | |!| | | |!| | | | | |}}
{{soyağacı| | | | | | | | TMB | | BBB | | | | |TMB=Tambinai-Seçen|BBB=}}
{{soyağacı| | | | | | | | |!| | | |!| | | | | |}}
{{soyağacı| | | | | | | | KBL | | ANB | | | | |KBL=Kabul Han|ANB=Ambagai}}
{{soyağacı| | | | | | | | |)|-|-|-|.| | | | | |}}
{{soyağacı| | | | | | | | BRD | | KTL | | | | |BRD=Bartan Ba'atur|KTL=Kutla Han}}
{{soyağacı| | | | | | | | |!| | | | | | | | | |}}
{{soyağacı| | | | | | | | YSG | | | | | | | | |YSG=[[Yesugai|Yesugai Ba'atur]]}}
{{soyağacı| | | | | | | | |!| | | | | | | | | |}}
{{soyağacı| | | | | | | | CNG | | | | | | | | |CNG=[[Cengiz Han|Cengiz]]}}
{{soyağacı| | | | | | | | | | | | | | | | | | |}}
{{soyağacı/bitir}}

== Kaynakça ==
{{Kaynakça}}

{{Avrupa hanedanları}}

[[Kategori:Börçigin| ]]